[zaloguj się]
[pdf]

DOBYWAĆ SIĘ (8) vb impf

sie (7), się (1).

o oraz a jasne.

Fleksja
inf dobywać się
indicativus
praes
sg
2 dobywåsz się
3 dobywå się
praet
sg pl
3 m dobywåł się m pers
n dobywało się subst dobywały się
conditionalis
sg
3 m by się dobywåł

inf dobywać się (1). ◊ praes 2 sg dobywåsz się (1). ◊ 3 sg dobywå się (1). ◊ praet 3 sg m dobywåł się (2). n dobywało się (1). ◊ 3 pl subst dobywały się (1). ◊ con 3 sg m by się dobywåł (1).

Sł stp brak, Cn notuje, Linde XVI(XVIII) – XVIII w.

1. Wydostawać się [na zewnątrz]; fugere Mącz; eluctari Cn (6): Gołębie ſie ięły miotáć/ Kożdy ſie zwłaſzcża dobywáć BierEz S3v; nawá żadnéy ſpráwy Nie ſłucha/ ále w morſkim rozgniewániu pływa Sámopás/ á mokra śmierć zewſząd ſye dobywa. KochPam 85.

dobywać się z czego (2): HistJóz Dv; á też nie raz mu ſię trafiáło/ że to ſmácżne piwko iáko ſłodki wrzod z gárdłá ſię mu názad dobywáło WerGośc 242.

Fraza: »wino rado się dobywa« = przelewa się przy fermentowaniu (1): Fugiens vinum, Nieſtáłe wino/ które ſie rádo dobywa. Mącz [497]d.
Szereg: »wynikać i dobywać się« (1): a łzy iuż wynikały y dobywáły ſie zotzu iego HistJóz Dv.
W przen [z czego] (1):
Zwrot: »dobywać się jako z błota« = oczyszczać się (1): Tu ſie rzkomo dobywaſz iáko z błotá/ thu ſie rzkomo maſz wolą polepſzyć RejPos 64v.
2. Wdzierać się, dostawać się gwałtem; manum admoliri, irrumpere, perrumpere Cn [do wewnątrz] (2): Páni iednego zámknie drugiemu kazáłá/ By ſie kniemu dobywał RejFig Bb6v; Pithágorás tákże widząc gniewliwégo młódźiéńcá ktory ſie gwałtem wdóm do iednéy białéy głowy dobywał/ kazał zágráć KochWr 38.

Synonim: 1. wynikać.

Formacje pochodne cf BYĆ.

Cf DOBYWAJĄCY SIĘ

SB