[zaloguj się]
[pdf]

DOMACAĆ SIĘ (23) vb pf

się (12), sie (11).

o oraz oba a jasne.

Fleksja
inf domacać się
praet
sg
3 m domacåł się
conditionalis
sg
3 m by się domacåł

inf domacać się (17). ◊ praet 3 sg m domacåł się (1). ◊ fut 3 sg domacå się (1). ◊ 1 pl domacåmy się (1). ◊ 3 pl domacają się (2). ◊ con 3 sg m by się domacåł (1).

Sł stp brak, Cn notuje, Linde XVI (jeden z tych samych przykładów) – XVIII w.

1. Szukając dotknąć się czego, natrafić na coś; tu w przen; palpando apprehendere a. attingere, tactu attingere, contrectare, deprehendere, palpare, tangere Cn [czego w kim] (1): Bo ſkoro namniéy wzrok ſkłonię ku tobie/ Słowá niemogę domácáć ſię w ſobie KochFr 80.
2. Dobadać się, dopatrzeć się, przekonać się o czym, stwierdzić oczywistość; investigare, palpare Modrz (22): Bo zaż iedno ten ſwiat rządzi Ktory zá pięć groſſy ſądzi Y owić ſie domácáią Choćia wiec doma ſiadáią RejRozpr F2v.

domacać się czego (21): RejPos A6; Nie trudno domácáć ſię przycżyn ták wiela złego [non est difficile investigare causas tot calamitatum]: ktore trzebá było przypomnieć tu w tey roſpráwie o Hetmánie. ModrzBaz 116; ActReg 165; Domácáć ſię w téy mierze prawdy/ nie máiąc zwłaſczá piſmá przed ſobą żadnégo/ trudna rzecz ieſt. KochCz Bv; KlonWor 39. Cf domacać się czego u kogo; czego czym; czego po czym; czego w kim; Fraza.

domacać się czego u kogo (1): bo iesli co ich wezmę z Intraty mąm kędy vkazać y wnet się tego domacaią vmnie y v dzieci moich ActReg 165.

domacać się czego czym (4): RejAp 137v; CzechRozm 85; Ale te rzecży ták wielce á znácżnie ſą ſproſne/ że śię ich rękomá y nogámi domácáć może [ut palpari manibus pedibusque possit] ModrzBaz 6v; CzechEp 311.

domacać się kogo, czego po czym (2): KromRozm III Q3v; A tu ſię káżdy po Herbie może domácáć ſnádnie przodkow ſwoich. StryjKron 542.

domacać się czego w kim (1): SZcześliwy/ komu nie przyczetł pan wády/ Ani ſye żadnéy w nim domácał zdrády. KochPs 44.

W charakterystycznych połączeniach: domacać się prawdy (2), zdrady; domacać się nogami, palcem, rękoma (3).

Fraza: »(i) ślepy domaca się (a. domacać się może) [czego]« (10): KromRozm III Q3v; Co ieſt ſkáżony prorok/ tho ſie iuż też tego y ſlepy pálcem domáca kto ſiedzi ná tych ſiedmi gorach. RejAp 137v, BB6; á przeto ſie z ſtąd iáſny błąd á wielkie głupſtwo żydowſkie pokázuie/ ktorego ſie y ſlepy domácáć może. CzechRozm 136, 81v, 83, 170v; CzechEp 36, 362; CzechEpPOrz *3v.

Formacje pochodne cf MACAĆ SIĘ.

SB