[zaloguj się]
[pdf]

DOMAWIAĆ (19) vb impf

o oraz drugie a jasne, w inf domå- (2) Leop, SkarŻyw, doma- (1) PudłFr; w part doma-; w pozostałych formach pierwsze a pochylone.

Fleksja
inf domåwiać
indicativus
praes
sg
3 domåwiå
praet
sg
3 m domåwiåł
f domåwiała

inf domåwiać (4). ◊ praes 3 sg domåwiå (5). ◊ praet 3 sg m domåwiåł (6). f domåwiała (1). ◊ 1 pl m domåwialiśmy (1). ◊ fut 3 pl m będą domåwiać (1). ◊ part praes act domawiając (1).

Sł stp, Cn notuje, Linde XVI – XIX w.

1. Kończyć mówienie, do końca mówić; loqui, nominare Vulg; finem facere orationi a. sermoni, extremam proferre a. eloqui syllabam Cn (15): ieſſcże oni będą domawiáć: á ia wyſlucham [adhuc illis loquentibus, ego audiam] Leop Is 65/24, 1.Reg 4/18; SkarŻyw 535; Niechcę dáléy domáwiáć/ ieſli pomagáli/ Czy tylko kiedy ſye bił/ drudzy nan pátrzáli. PudłFr 45.

domawiać czego (11): Ieſſcże tego domáwiá ſwięty piotr natychmiáſt oblok ſwiatly zatzmil ié/ ij ſlyſſeli glos z obloku rzekący. OpecŻyw [57]v; Leop Mar 5/35, 14/43, Luc 22/60; Tego gdy Iudás ieſzcże domawiał/ oto ſię ich vkazáłá cżęść z gory. BibRadz 1.Mach 4/19; GórnDworz C8; A domáwiáiąc tego vkazał im ręce y nogi [Vulg Luc 24/40]. RejPos 114. Cf Zwroty.

W charakterystycznych połączeniach: domawiać dalej, jeszcze (7).

Zwroty: »ostatka domawiać« (1): A tak raczcie się rozmowić, na to podanie KJM i Rad Koronnych a IchM też tu ostatka domawiać będą, żeby żaden stan w tej obron(i)e nie uległ Diar 78.

»domawiać słow« [szyk zmienny] (3): A gdy domawiał tych ſłow/ tedj záwołał: Kto ma vſzy ku ſłuchániu/ ſłuchay [Vulg Luc 8/8] RejPos 62v, 255; KochTr 21.

2. Przymawiać, docinać, urągać [komu] (3): Ieſzcże gdy drugi gorzey mu domawiał á on niemſcił ſie. BielŻyw 73; RejZwierz 16v.
Szereg: »domawiać i urągać« (1): y Ieden też Bog tenże domawia y vrąga Adámowi SarnUzn C6v.
3. Dopominać się, domagać się; petere, poscere Cn [u kogo] (1):

Ze zdaniem dopełnieniowym (1): Acz już od wiele sejmow pokornie i żałobliwie domawialiśmy u WKM NPM tak, jako i na tym sejmie czyniemy, NMK, abyśmy albo pokoj od X(sięży) IchM mogli mieć [...] albo aby nam IchM wżdy okazali, że ich niesłusznie winujemy DiarDop 98.

Synonimy: 2. urągać; 3. prosić, upominać się, żądać.

Formacje pochodne cf MOWIĆ.

Cf DOMAWIAJĄCY

SB