[zaloguj się]
[pdf]

DOPUSZCZON (84) part praet pass pf

dopuszczon (43), dopuszczony (24), dopuszczon a. dopuszczony (17); dopuszczon OpecŻyw (2), MetrKor, PatKaz III, KromRozm II, GroicPorz (4), UstPraw (2), KwiatKsiąż, RejAp (2), RejPos, ModrzBaz; dopuszczony KrowObr, BudBib, PowodPr; dopuszczon : dopuszczony Mącz (2 : 7), SarnStat (25 : 14).

do- (57), dó- (1); do- : dó- Mącz (8 : 1); w N sg praed -on (12), -ón (2); -on : -ón Mącz (1 : 1), SarnStat (11 : 1); w pozostałych przypadkach o jasne.

Fleksja
sg
mNdopuszczon, dopuszczony fNdopuszczonå, dopuszczona, dopuszczon(a) nNdopuszczono
Gdopuszczonégo G Gdopuszczonégo
A Adopuszczoną A
Idopuszczonym Idopuszczoną Idopuszczonym
pl
N m pers dopuszczeni
subst dopuszczoné
G dopuszczonych
A subst dopuszczon(e)
L dopuszczonych

sg m N dopuszczon (17), dopuszczony (3); (praed) dopuszczon (17). ◊ G dopuszczonégo (2); -égo (1), -(e)go (1). ◊ I dopuszczonym (1). ◊ f N (praed) dopuszczonå (8), dopuszczona (6), dopuszczon(a) (2); -å OpecŻyw (2), Mącz; -a : -å SarnStat (6 : 5). ◊ A dopuszczoną (2). ◊ I dopuszczoną (3). ◊ n N (praed) dopuszczono (17). ◊ G dopuszczonégo (1). ◊ I dopuszczonym (1). ◊ pl N m pers dopuszczeni (5). subst dopuszczoné (11); -é (8), -(e) (3). ◊ G dopuszczonych (3). ◊ A subst dopuszczon(e) (1). ◊ L dopuszczonych (1).

Sł stp s.v. dopuścić, Cn, Linde brak.

1. Pozwolony, zezwolony, zaaprobowany; ten, któremu wolno coś uczynić; assensus, concessus, permissus Mącz (57): Ze też prze ſwiątoſć á ſlachetnoſć ięzyka thego Począwſzy od pierwego koſcioła krzeſcijanſkiego: telko tym tho Słowieńſkim ięzykiem Mſza bywa dopuſzcżona FalZiołUng V 119v; dlia poczcziwſſego czwiczenia y navk od koſcziola dopvſczonych ComCrac 13v; gdy rozwodow wzakonye dopuſſczonych/ zábronił KromRozm II 14; Concessa, Dopuſzczone rzeczy Nie zábrónione. Mącz 45b; Pati repulsam. Nie być dopuſzczon/ Nie oſięgnąć ſwego pożądánia. Mącz 284a, 45b [2 r.], 226d, 383b.

dopuszczon komu [w tym: cum inf komu (3)] (6): PatKaz III 128; GroicPorz z2; A iż nam to ieſt dopuſzcżono/ ábychmy ſie tu ná ſwiecie y tymi y owymi náukámi/ a zwłaſzcżá pocżćiwemi/ báwili RejPos 63; ModrzBaz 46v; SarnStat 297. Cf W przeciwstawieniu.

cum inf (5): GroicPorz z2; ktorym [anjołom] było dopuſzcżono ſzkodzić ziemi y morzu RejAp 65, 78v; ModrzBaz 46v; nie będźie tym Bráctwam dopuſczono źle praw ſwych vżywáć. SarnStat 297.

Ze zdaniem dopełnieniowym (1): ći ktorzy wolnego á ſwobodnego vmyſłu z przyrodzenia doſtąpili/ niemáyą być dopuſzcżeni iżeby mieli w ſproſtnym proznowániu gnuśnieć KwiatKsiąż B.

W przeciwstawieniu: »dopuszczon ... zakazan« (1): A ták y co żydom było dopuſſczono/ nam yeſt zákazano KromRozm II 14.

a. Zezwolony; zalecony (w tekstach prawnych) (39): ComCrac 20v; To tedy ponieważ ieſt zwielkim vbliżenim ſpráwiedliwoſći/ á nie według Práwá/ niema być dopuſzczono/ áni w obyczay wwodzono. GroicPorz v3v; SZperunk iż między Ludźmi nienawiſć mnoży/ y nieiáko lekkoſć wyrządza/ niema być ládá dla przyczyny przes Sędźiego dopuſzczon GroicPorz dd3v, oo3; ták też o wſzeláki wyſtępek krześćiánin nie doświadczy ná żydá iedno drugiem żydem á krześćiáninem/ á nie ma być inákſze ſwiádectwo dopuſztzono. UstPraw I4v; NIgdy to nie będźie dopuſczono/ áby Król ſwych Pánów Rádnych porády miał zániedbawáć [Ne rex senatorum suorum consilium negligat, nunquam nos comissuros esse ut etc. JanStat 274] SarnStat 38; gdźieby do munimentis, ábo genealogia, controuerſia miedzy ſtronámi vroſłá/ tám ma bydź appelátia dopuſczona. SarnStat 1177, 203, 214, 297, 773, 805 (10).

dopuszczon komu (13): A ktory ſię trzy rázy z potwarzy wywodzi/ tákiemu czwarty raz niema być dopuſzczono/ y owſzem ma być pryſkowan ná znák fáłſzu UstPraw C3v; áni temu/ którému [...] Vrząd przećiwko przerzeczonéy Vſtáwie będźie dan/ niema bydź dopuſczono vżywánié tákowégo Doſtoieńſtwá y Vrzędu [eadem dignitate uti permittatur JanStat 299] SarnStat 73; tedy iáko obyczay ieſt ſkázuiemy/ áby przyśięgá Piotrowi byłá dopuſczoná [Petri iuramentum fore et esse admittendum JanStat 600]. SarnStat 622; OSiádłému człowiekowi/ niema bydź dopuſczon/Areſt ná pieniądze iego ſądownie położoné álbo opiſáné SarnStat 1161, 152, 154, 203, 464, 620 (12).

Szereg: »dopuszczon albo dozwolon« (1): A ieſliby komu z dopuſczenia práwá álbo vrzędu/ táki áreſt był dopuſczon/ álbo dozwolon SarnStat 1161.
α. W orzeczniku przy podmiocie osobowym; taki, któremu pozwolono coś uczynić (11):

dopuszczon ku czemu (8): a yawni zlodzyey zadnym obyczayem nyema bicz dopuſczon kv odkupyenyv gardla ſwego. MetrKor 40/814; [ustawiamy] áby [...] żaden Krześćiánin nie był dopuſczon [admittatur JanStat 1116] przećiwko Zydowi ku świádectwu/ iedno z Krześćiiáninem á z Zydem. SarnStat 250; á ku okazániu ſwéy niewinnośći przez nas álbo Stároſtę náſzégo nie będźie dopuſczon [non fuerit admissus JanStat 627] SarnStat 156; tedy niech wolno będą dopuſczeni ći poddáni náſzy ku vżywániu téyże rzéki [libere admittantur JanStat 409] SarnStat 841, 572, 711, 912, 945.

dopuszczon w co (1): powodowa ſtroná [...] będźie dopuſczoná zá ſkaźnią iuż ſkończoną w prawdźiwé dźierżenié tákowégo dźiedźictwá [admittatur [...] in veram eiusdem haereditatis possessionem JanStat 631] SarnStat 691.

Ze zdaniem dopełnieniowym (2); którzy z miaſt y z miáſteczek wypędzeni y wywołáni byli/ álbo z nich wyſzli iáwnie álbo táiemnie/ máią bydź dopuſczeni: áby do ſwych máiętnośći przyſzli. SarnStat 1103, 1098.

2. Uczyniony, popełniony (16): Omyłki w Druku s trefunku dopuſztzone. KrowObr Vu4; Mącz 419b; Bo tobie karánie świátá z grzechu dopuſzcżonego/ ſpráwiedliwośći zániecháney/ y ſądu zápomniánego przypiſano LatHar 33; A to dla téy przyczyny/ áby zły zwyczay z tąd nie był dopuſczon. [Causa, ne mala consuetudo ex eo committatur JanStat 40] SarnStat 375; y onégo gdy ſtánie wedle mężobóyſtwá dopuſczonégo [homicidii commissi JanStat 610] podług woléy náſzéy będźiemy ſądźić SarnStat 606; tedy powodowa ſtroná vtráca rzecz ſwą/ á to z téy przyczyny/ iż bywa rozumiano/ że ieſt iáki ſałſz dopuſczón [falsificatio commissa JanStat 528]. SarnStat 824, 21, 43, 257, 311, 787, 813.

dopuszczony przeciw czemu (1): á przećiwi ſię ſpráwam náſzym wymiatuiąc nam grzechy náſze dopuſzcżone przećiw zákonowi [et improperat nobis peccata nostra; et improperat nobis peccata legis Vulg]/ á gáni nas dla złoſći/ żyćia náſzego. BudBib Sap 2/12.

Szereg: »uczyniony i dopuszczony« (3): ieſliby drápieſtwá/ łupy/ pożogi/ puſtoſzenia/ mężobóyſtwá/ [...] były vczynioné y dopuſczoné [patrata fuerint et commissa JanStat 853] SarnStat 1076, 901, 903.
3. Zezwolony, zaaprobowany lub nawet zrządzony przez Boga (o czymś złym, karze albo nieszczęściu) (7): BiałKat 28v; Toż dopiero/ vważ v śiebie przycżyny przerzecżone fráſunkow od Páná Bogá dopuſzcżonych LatHar 578; SarnStat 825 [2 r.]; Gdy tá Nawá R. P. náſzey nawáłnośćią iákąś od Bogá dopuſzcżoną tonie PowodPr 54, 69.

dopuszczon na kogo (1): á kto nieuſtawa W kłopoćiech ná śię dopuſzcżonych z niebá/ Ten ſam wygrawa GrochKal 22.

4. Przypuszczony, wpuszczony; ten, któremu pozwolono zbliżyć się (4): Matka by go byla przepáſala/ ale dlá iégo wietſſeé [!] ſromoty niedopuſſcżona. OpecŻyw 138.

dopuszczon do kogo (1): non admissa sum, Dla tegom do niey nie yeſt dopuſzczona. Mącz 104b.

dopuszczon przed kogo (1): admitti ad aliquem, Być przed kogo dopuſzczón. Mącz 225c.

cum inf (1): chodzitz iuż nie możeſs/ a ciebie wſpomotz niebywám dopuſſcżona. OpecŻyw 137.

Synonimy: 1. a. dozwolon, pozwolon, zezwolony; 2. uczyniony.

Cf DOPUŚCIĆ, DOPUŚCIĆ SIĘ, NIEDOPUSZCZONY

ZZie