[zaloguj się]
[pdf]

DOTRWAĆ (13) vb pf

o oraz a jasne.

Fleksja
inf dotrwać
praet
sg pl
1 m dotrwåł(e)m m pers
3 m dotrwåł m pers dotrwali
imperativus
pl
2 dotrwåjcie
conditionalis
sg
1 m bych dotrwåł
3 m by dotrwåł

inf dotrwać (1). ◊ fut 3 sg dotrwå (3). ◊ 3 pl dotrwają (2). ◊ praet 1 sg m dotrwåł(e)m (1). ◊ 3 sg m dotrwåł (1). ◊ 3 pl m pers dotrwali (2). ◊ imp 2 pl dotrwåjcie (1). ◊ con 1 sg m bych dotrwåł (1) SkarKaz. ◊ 3 sg m by dotrwåł (1).

Sł stp brak, Cn notuje, Linde XVI – XVII w.

Wytrwać, wytrzymać, przetrwać do końca, do pewnego kresu; dożyć, doczekać; explere Mącz; exspectare, manere, perdurare, perseverare, perspectare Cn (13):

dotrwać do czego (2): ábowiem człek złoſćiwy á zá krwáwiony niedotrwa y do połowice żywotá ſwoiego RejPs 82v. Cf dotrwać do czego w czym.

dotrwać do czego w czym (1): Munus Reipub. explere, Dotrwáć w vrzędźie do ſwego czáſu. Mącz 237c.

Ze zdaniem okolicznikowym czasowym (1): Trwáliſcie dłużey dzyeći/ iuż dotrwaycie máło/ Ażby ſie ná tych tárgach/ wżdy co vprzedáło. RejZwierz 137v.

Zwrot: »dotrwać lat« (1): y niedotrwałem lat [et non attigerunt dies annorum] przodkow moich/ ktore oni przeżyli ná ſwiećie. BibRadz Gen 47/9.
W przen (1):

Ze zdaniem okolicznikowym czasowym (1): Tu wierz mi iżći [dusza twoja] będzie ták ogrzaná y ożywioná/ iżći dotrwa beſpiecżnie/ áż dopłynieſz do obiecánego [...] portu ſwoiego. RejZwierc 127v.

a. O obowiązkach religijno-moralnych (8):

dotrwać do czego (5): A on áby ták w tym doſtoieńſtwie dotrwał áż do przyſcia iego [Pana] ſwiętego. RejPos 281. Cf »dotrwać do końca«.

dotrwać komu (2): RejAp 33; A ktorzy w ſtałoſciach ſwych wiernie dotrwáią iemu/ toś też iuż iáſnie ſłyſzał/ iákie ſą pociechy á zapłáty ich. RejPos 281v.

dotrwać w czym (4): A ktorzy zwyciężą wymyſły ſwiátá tego/ á do końcá mu dotrwáią w ſtátecżnoſciách/ ſwoich/ gdzie im oto ták powiádáć racży RejAp 33; RejPos 281, 281v. Cf »dotrwać w wierze«.

Zwroty: »dotrwać do końca« (4): RejAp 33; CzechEp 358, 360; Lecz kto dotrwa do końcá [Qui autem sustinuerit in finem]/ ten będźie zbáwion. WujNT Mar 13/13.

»[z kim] przy prawdzie dotrwać« (2): iż z nas wyſzli: ále nie byli z nas: gdyż do końcá z námi przy prawdźie nie dotrwáli. CzechEp 358, 360.

»w wierze dotrwać« (1): Bo ten [Paweł] ponawroceniu/ w wierze dotrwáł. MurzHist F2v.

Szereg: »dotrwać a nie ustać« (1): Trzymayże mię mocno Pánie w tym złączeniu z tobą/ [...] ábych dotrwał á nie vſtał SkarKaz 162b.

Synonimy: doczekać, dojść; 2. dostać, dożdać, wytrzymać.

Formacje pochodne cf TRWAĆ.

Cf [DOTRWANIE]

BC