[zaloguj się]
[pdf]

DRZEWIEJ (70) av

drzewiej (68), drzewie (1), drzewi (1); drzewiej : drzewie Calep (3 : 1); drzewiej : drzewi March3 (1 : 1).

Pierwsze e jasne, drugie pochylone.

sup nadrzewiéj (1).

Sł stp, Cn notuje, Linde XVI w.

Wcześniej, pierwej, przedtem; antequam, priusquam Calep; primo, priore loco, prius Cn (70): HistJóz D3; Kto niewyſluchawſſy rzetzy/ drzewi odpowieda/ táki vkázuie ſie głupim. March3 V6v; ták záwſze wierzyć będźiem iákochmy drzewiey wyználi GrzegRóżn C4v; SienLek 79; Kto tę Swiątość przyiąć chce/ niech śie o łáſkę Páńſką drzewiey ſtára. KuczbKat 180 marg, 175; BudBib Gen 28/19; żeby [...] wprzod nágotowáli drzewiey opowiedziáne błogoſłáwienie wáſze BudNT 2.Cor 9/5, c przedm; WerGośc 233 kust; WerKaz 297; Praefractus ‒ Drzewiey przełomioni Calep [833]b; Priusquam ‒ Drzewie Calep [849]b, 75a, 842a; [cesarz turecki] ázaż ſie ſtáráć nie będźie/ iakoby przećię wáſzę kró: M. piérwéy przełómił? ázaż nie drzewiéy vderzy ná wáſzę kró: M. OrzJan 82; Poſły iednák poſłáli nádrzewiey do śiebie/ Chcąli by nie przychodźiło ku tey potrzebie. KmitaSpit Rv.
Przysłowie: Prożno iuż przed ſędźią ma ten płakáć/ ktory ſye drzewiey nyechcyał vznáć. March1 A4, [idem] March3 V4.

Połączenia: »drzewiej nie ... ależ« (1): Czarownyczo drzewyey thy mey krowye vzithku nyeodymyeſch, alyeſz ſnyey ſwyąthi bozi krzyſz ſymyeſch LibMal 1544/86.

»nie ... aż(by) drzewiej« (5): HistAl F7v; GrzegRóżn D4, Lv; BudBib b2; Bo możonoby iym Biſkupſtwá y Opátſtwá niedáć/ áżby drzewiey [quam] przyrzekli/ że to dla Rzecżypoſpolitey dáruią. ModrzBaz 93.

»nie drzewiej (a. drzewiej nie) ... aż (by) (gdy)« (21): BierEz L4; á drzewiey ſniegi nie puſzcżaią ſie aż od pirwſzego dnia Maia MiechGlab *4; LubPs E2; BielKron 333v; GrzegŚm A2; HistLan B2v; KuczbKat 60; Bowiem iáko ono pod ſtárym Teſtámentem/ ácż Bog dał Krolá/ y to nie drzewiey/ áż gdy ſie go vpornie nápárli CzechRozm 251, 209v, 257v; KarnNap B3v; ModrzBaz 112, 117; CzechEp 234, [406]; KochPam 81; GrochKal 7; WujNT 537; Drzewiey mię ty nie przeſtánieſz fránćie prześládowáć/ Aż ſię muśiſz podárkowi memu obrádowáć. KlonWor ktv.

»nie (a. ani) drzewiej ... aż(by) pierwej« (3): BibRadz Gen 24/33; tedy pewnie nie drzewiey krolować może/ áżby pierwey Antychriſtá ſtrąćił. CzechRozm 182v; SarnStat 93.

»drzewiej ... kiedy« (1): iedno to coſmy drzewiey powiedźieli/ kiedyſmy o inych Przykazániach mowili KuczbKat 325.

»drzewiey niż(eliby), drzewiej ... niż(eli), niżli ... drzewiej« = antequam, priusquam Calep, Cn; priusque quam Cn (14 : 3 : 1): ále drzewiej niż ſie zwroći do ziemie národzenia ſwego/ ſmiercią vmrze. HistAl A6, C7, D8, H2v, H7, L2; niżli ié czym námázowáć będźieſz/ drzewiéy roſołem álbo moczem vmyway. SienLek 180v, 78v; BudBib 4.Reg 2/9, Ps 58/10, Soph 2/2 [2 r.]; przećię [Bolesław] króleſtwo drzewiéy vtráćił/ niżeli ſwéy zbytniéy chćiwośći mógł miárę náleść. OrzJan 93, 82, 132, 133; Przeto ſię drzewiey niż ſzkutę zbuduieſz/ Z mieſzkiem zráchuieſz. KlonFlis E, G4.

»drzewiej ... potym« (2): Abowiem ktory drzewiey chćiał ſię zwáć Bogiem Abráhámowym y oycowſkim/ pokazał ſię potym w Perſonie Syná ſwego GrzegRóżn K4; WerGośc 225.

»drzewiej ... tedy« (1): Powyedz ty nam drzewyey ſwoy rodzay y oycow thwoich/ tedy ia też powiem thobie rodzay náſſ. March1 A2v.

a. W odniesieniu do miejsca w tekście (1):

Połączenie: »drzewiej ... toż dopiro« (1): dla tego/ że w Słowieńſkich kśięgách po dzieiach Apoſtolſkich drzewiey liſty obecne ſtoią/ toż dopiro po nich Páwłowe liſty BudNT d3 przedm.

Synonimy: naprzod, pierwej, przedtym, przodkiem, rychlej, wprzod.

ZZie