DZIECIŃSKI (21) ai
e jasne.
Fleksja
sg |
m | N | |
f | N | dziecińskå |
n | N | dzieciński(e) |
D | |
D | dzieciński(e)j |
D | |
A | dzieciński |
A | dziecińską |
A | |
L | dziecińskim |
L | |
L | |
pl |
N |
subst |
dzieciński(e) |
G |
dziecińskich |
A |
subst |
dzieciński(e) |
inne formy |
sg n D skostn - po dziecińsku
|
sg m A dzieciński (1). ◊ L dziecińskim (1). ◊ f N dziecińskå (1). ◊ D dzieciński(e)j (1). ◊ A dziecińską (2). ◊ n N dzieciński(e) (1). ◊ pl N subst dzieciński(e) (2). ◊ G dziecińskich (2). ◊ A subst dzieciński(e) (5). ◊ D sg n skostn po dziecińsku (5).
Sł stp notuje, Cn s.v. dziecinność, Linde XVI – XVIII w.
Przymiotnik od „dziecina”: właściwy dziecku, dotyczący dziecka;
infantilis, puerilis Cn (21) :
TarDuch B;
bo nagły gniew wilcżych obycżáiow naſladuie, á miękki dziecinſkich. BielŻyw 88;
Poſláłem mu piłę y mácżugę áby gry ſtroił dziećińskie HistAl D8v,
C4,
C6v;
Leop Dan 14/19;
UstPraw B4;
Mącz 5b;
A ty wſzechmogący Pánie/ ktoryś w ten cżás racżył okázáć Boſki á nie dziecińſki rozum mędrcom onym ſwiáthá tego/ rácż miłośćiwie obiáſnić a oſwiećić też thy nędzne rozumy náſze RejPos 40v;
HistLan D4;
CzechRozm 237v;
Calep 1099b.W porównaniu (1): Y owſzem tákowych piiánicow przyrownywa lekkomyślnośći práwie dźiećińſkiey PowodPr 72.
Wyrażenia: »lata dziecińskie« (
1):
Zátym Tárſia wyrosłá z lat dziećińſkich/ y pocżęłá z innymi pánnámi do ſzkoły chodzić HistRzym 18.»pieluchy dziecińskie« (1): Gdym kładł obłok odzienie iego/ y gdym ie vwijáł w mrok iákoby w pieluchy dziećińſkie [quasi pannis infantiae]? Leop Iob 38/9.
Wyrażenie przyimkowe: »po dziecińsku« ‒ pueriliter Mącz, Calep (5): Adolescenturio, Pieśćić ſie/ po dziećinsku ſobie poczináć/ też z dźiecińſtwá wychodźić ku młódźy. Mącz 262a, 329d; Trzebáby ſię koniecżnie X. K. ſámemu z ſobą dobrze pogodźić/ [...] żeby nie bárźiey płákał po dźiećińſku niż go vbito y niż go boli CzechEp 92, 82; Calep [873]a.
Przen: Słaby, niepoważny (1): Sumnienie/ káznodźieie/ piſmo/ zá nic mamy. Klątwá/ dziećinſka grozá. LeovPrzepSamb b4v.
Cf DZIECIĘCY, DZIECINNY
SB