« Poprzednie hasło: EGZORCYSTA | Następne hasło: [EGZORCYZMOWANY] » |
EGZORCYZM (14) sb m
Zawsze ex-;-cy- (8), -ci- (6); -zm (8); -sm (6); najczęstszy zapis: Exorcyzm (6).
Teksty nie oznaczają e oraz ó.
Fleksja
sg | pl | |
---|---|---|
N | egzorcyzm | egzorcyzmy |
G | egzorcyzm(o)w | |
A | egzorcyzmy | |
I | egzorcyzmami | |
L | egzorcyzmi(e)ch |
sg N egzorcyzm (1). ◊ pl N egzorcyzmy (5). ◊ G egzorcyzm(o)w (2). ◊ A egzorcyzmy (4). ◊ I egzorcyzmami (1). ◊ L egzorcyzmi(e)ch (1).
Sł stp, Cn brak, Linde XVI i XVIII w.
Znaczenia
Zaklinanie [exorcismus ‒ zaklęcie Calep; poprzysiężenie, poprzysięgowanie – exorcismus Cn] (14): [Salomon] Wymyſlił też záklinánie/ zową Exorcyzm/ ktorym cżárty wypądzáli Zydowie/ y niemocy goili przez zyołá y káráktery. BielKron 79.
a. Obrzęd religijny polegający na zaklinaniu i wypędzaniu czarta z ludzi i przedmiotów opętanych, także modlitwy związane z tym obrzędem [exorcismus ‒ poprzysiężenie, zaklęcie diabelstwa Mącz 111b; zaklinanie czarta ‒ exorcismus, exorcizatio Cn] [w pl] (13): BielKron 212; A że ná Krzćie przydawáno Exorcizmy/ świádkowie ſą WujJud 168v, Mmv; WujJudConf 168; SkarŻyw 91; Skąd widziemy/ iż Exorcyzmy kośćielne ſą z piſmem świętym zgodne: ktore do imieniá Páná Ieſuſowego przydawáią poſty y modlitwy rozliczne/ ná wygnánie czártow. WujNT 72, 72 marg, 152, 232, Yyyyy3.
Szeregi: »modlitwy i egzorcyzmy« (2): [mniszy] mowili długo Modlitwy y Exorcyſmy nád kámycżki BielKron 420v [idem] WerGośc 218.
»egzorcyzmy abo zaklinanie czarnoksięskie« (1): Tákli też reliquiámi Papieſkimi y exorcizmámi ábo záklinánim Cżárnokśięſkim cżárty wyganiáli? CzechEp 363.
Synonimy: poprzysięgiewanie, poprzysiężenie, zaklęcie, zaklinanie.
TG