« Poprzednie hasło: FARBIERSTWO | Następne hasło: [FARBIRNIA] » |
FARBIERZ (13) sb m
a oraz e jasne (Cn e pochylone).
Fleksja
sg | pl | |
---|---|---|
N | farbierz | farbierze |
G | farbierza | |
I | farbierz(e)m |
sg N farbierz (13). ◊ G farbierza (1). ◊ I farbierz(e)m (1). ◊ pl N farbierze (3).
Sł stp, Cn notuje, Linde XVI – XVIII w.
Znaczenia
- 1. Rzemieślnik barwiący tkaniny (16)
- 2. Wałkarz, folusznik (1)
1. Rzemieślnik barwiący tkaniny; infector BartBydg, Murm, Mymer1, Mącz, Calep; tinctor BartBydg, Murm, Mącz, Cn; offector Mącz, Cn; colorutor Cn (16): Infector, ffarbyerz BartBydg 74b, 159b [2 r.]; Murm 185; Mymer1 14; farbierze gdy chczą aby ſukno albo płotno iaką kraſę lepiey w ſię przyięło tedy ie ocztem polewaią albo onę kraſę warzą z nie iaką cirpką rzecżą GlabGad 16; Purpurarius [...] Szárłatny fárbierz/ który ſzárłaty kraśi. Mącz 332b; Violarius, Fárbierz fiołków [Violarius, violacei coloris infector Cn] Mącz 498b, 115c, 230a, 260d, 456b [2 r.]; Flammeum ‒ Zołti rantuch [...] Flammearius – Farbierz takich rantuchow. Calep 422b; Fuscator — Ten ktori oczernią, farbierz. Calep 444a, 533a.
Zwrot: peryfr. »mknąć z żółtym płaszczem do farbierza« = chcieć ukryć swoją fałszywość (1): Drugi ondźie mknie z żołtym płaſzcżem do fárbierzá KlonWor **2.
2. Wałkarz, folusznik: fullo Mącz, Cn [farbierz staroświecki [...] barwierz od barwienia abo kutnerowania, Wałkarz idem pracz, wybielacz. Fullo [...] U nas pracz pierze ale płocienne rzeczy, tenże wałkuje. Postrzygacz sukno moczy i kutneruje. Blecharz płotno wybiela. Farbierz sukno farbuje. Cn] (1): Fullo [...] Wałkarz/ ten który bieli płotno/ álbo też ſzáty chędoży/ też fárbierzem zową nie którzi. Mącz 139b.
Synonimy: 2. wałkarz.
Cf FARBARZ
IM