[zaloguj się]

FORUM (42) sb n indecl

o jasne.

stp brak, Cn notuje, Linde XVIIXVIII w.

praw. Sąd kompetentny, właściwy; competens tribunal Cn [forumein marckt oder gerichthaus, targ Murm 28; ‒ targ vel sądny dom BartBydg; – sąd, to jest plac, albo miejsce, gdzie sądy bywają Mącz 135a; ‒ rynek, miejsce, gdzie sądy Calep; forum czyje kędy, stanie u prawaforum Cn] (42): Teſtámenty ſędźić, którému Forum podległo, któré ſą mixti fori, y o Formie ich. SarnStat 710; Kto wyliczy káźirodztwá niewſtydliwe/ y iáwne cudzołoſtwá/ krzywoprzyśięſtwá/ fałſzywe świádectwá/ y inne ſproſnośći/ ktore y forum do karánia nie máią? SkarKazSej 705b.

forum do czego (2): SAN, ná Sanie rzéce iázy zrzuconé máią bydź: O co forum o winę do Grodu peremptorie SarnStat 516, 516.

forum na kogo [= przeciwko komu] (1): Item, gdźieby Stároſtá niechćiał zrzućić iázu, forum ná Stároſtę Vbiquitarium, et Vbilibetarium, quotiens totiens, okróm iázu w Brzéśćiu SarnStat 516.

forum na co (6): Tákże y firſtów/ ſub priuatione honoris et confiſcatione bonorum: o co forum ná Séym od Inſtigatorá ex delatione Commiſsariorum. SarnStat 339 [idem 393]; O mytá forum iedno ná Trybunał SarnStat 404, 239, 393, 497; VotSzl E.

forum o co (26): A piſárze célni od kwitów bráć nic nie máią od żadnégo iákiéykolwiek kondiciiéy/ ſub poena [...] o co forum ná Trybunale/ álbo przed którymkolwiek vrzędem/ álbo ſądem/ ták źiemſkim iáko y grodzkim. SarnStat 404; O nienáznáczenié poſagu od bráćiéy śioſtróm odumárłym, Forum w Grodźie właſnie. SarnStat 510, 154, 182, 239, 243, 497 (24); VotSzl E, E2.

forum przed kogo (1): SęDZIA y FORVM. Ieſli o rány przed Woiewodę SarnStat 247.

forum na czym (5): Obatzcie ieno ow Decret Paniey Wlotkowey ſtemi ktorzi iei gwalt nieſlichani wnoci vtzinili/ zeznacie to ſami ze forum na Seimie niemial PaprUp Lv; SarnStat 404, 846, 875; Ná ktory ſkarb Rzeczypoſp: ieſliby ktokolwiek [...] bądź wiele/ bądź máło wźiął [...] tedy táki ipſo facto infamis być ma [...] O co też forum ná Trybunale ex officio. VotSzl Ev.

forum o czym (2): Tákże y o Málcherowey wierze/ nie naydźiewá teraz forum, byśwá nie z ſwiecką/ ále z pochodnią po Polſcze go ſzukáłá. GórnRozm D2v, D2v marg.

forum przed kim, przed czym (3): O Bydło záięté álbo błędné [...] forum ma bydź przed vrzędem á nie ſądem Grodzkim/ ne pectora deſtruantur. SarnStat 513 [idem 676], 272, 676.

forum w czym (10): á o ſzkody wedle práwá w Ziemſtwie forum. SarnStat 513 [idem 676]; A bráćia będą powinni po śmierći oycowſkiey w domu vczćiwé wychowánié śioſtrom dáwáć/ o co wſzyſtko forum w Grodźie coram officio náznáczamy. SarnStat 590 [idem 635], 154, 182, 243, 510, 635 (10).

Zwroty: »forum mieć« [szyk zmienny] (6): GórnRozm G3; PaprUp Lv; A gdźieby Burmiſtrz ſpráwiedliwośći nie vczynił/ tedy o to ma mieć forum przed Woiewodą y Stároſtą/ álbo ich vrzędy in abſentia illorum SarnStat 272; Grzechy [...] cudzołoſtwá/ káźirodztwá/ lichwy/ czáry/ y inne ktore wedle praw ſtárych y świętych duchowny ſąd karał/ ktore teraz żadnego forum nie máią/ y przez wodze y karánia zoſtáiąc/ ſzerzą ſię/ á pomſty ſámego Bogá rychłey y ſrogiey czekáią. SkarKazSej 700b, 700b, 705b.

»naleźć forum« [szyk zmienny] (4): GórnRozm D2, D2v [2 r.]; Thich ze ſedziow mace Decreta wlaſne ktore ſamiſz kazili/ iako ono miedźi Xiedzem Arcibiſkupem Gnieznienſkiem á Panem Czarnkowſkiem oznin/ gdzie beli nalezli pierwei forum potijm na Seimie tenze Decret retractowali PaprUp L2.

Wyrażenie: »forum ubiquitarium« = każdy sąd (6): Forum o to Vbiquitarium, y ná Trybunał SarnStat 516; Ale zſtróny tych trzech rzeczy Podrożnym práwem forum bywa Vbiquitarium SarnStat 534, 401, 512, 516, 1308.

Synonim: sąd.

TG