« Poprzednie hasło: GASZEK | Następne hasło: GASZON » |
GASZENIE (13) sb n
a oraz pierwsze e jasne (Cn e pochylone).
Fleksja
sg | |
---|---|
G | gaszeniå |
D | gaszeniu |
L | gaszeniu |
sg G gaszeniå (10). ◊ D gaszeniu (1). ◊ L gaszeniu (2).
Sł stp, Cn notuje, Linde w objaśnieniu s.v. gasidło.
Znaczenia
- Tłumienie ognia (13)
Tłumienie ognia; restinctio Cn (13): Nożycżki też ku vćierániu ogárkow/ y nacżynie ku gáſſeniu [extinguantur] ich/ niechay będą ze złothá naicżyſtilego. Leop Ex 25/38; W poſtronnych źiemiách ſrodze to karzą/ gdyby kto cżáſu zápalenia domu nátychmiaſt nieprzyſzedł z wiádrámi/ y z inſzem nacżyniem do gáſzenia ogniá [aliis instrumentis igni extinguendo] potrzebnym. ModrzBaz 35v; Ale v nas/ gdźie máło nie wſzytko budowánie drzewiáne [...] dźiwna rzecż/ cżemu ták wielką około gáſzenia ogniá [ignis compescendi] niedbáłość Vrząd ćierpi. ModrzBaz 35v; przeto niechay niebędźie zdrożno/ o vwiárowániu y gáſzeniu pożogi [de incendiis tum cavendis, tum opprimendis] poſpolite náuki tu położyć ModrzBaz 83v, 35v, 83v [2 r.], 84 [2 r.]; Porządek około gáſzenia. Do gáſzenia máią bydź náznácżeni w káżdym domu/ cżego kto przy ogniu ma pilnowáć. GostGosp 144.
W charakterystycznych połączeniach: gaszenie ognia (4), pożogi (2); naczynie ku gaszeniu, do gaszenia (2).
W przen (1): co zá narody Pan Bóg wáſzéy Kró: M. ziednał/ y kogo zwołáć raczył/ iákoby do gáſzenia ogniá króleſtwá twégo? OrzJan 108.
Przen: Uspokajanie (1): Lecz do gáſzenia nagłégo iákiégo/ gdyby czego Boże vchoway przypádło/ niebeſ- pieczeńſtwá/ powinni będźiem z dokłádem [...] zábiégáć niebeſpieczeńſtwu SarnStat 434.
Cf GASIĆ
HG