[zaloguj się]
[pdf]

GDAKAĆ (22) vb impf

W inf oba a jasne, w pozostałych formach a pochylone.

Fleksja
inf gdakać
indicativus
praes
sg pl
1 gdåczę
2 gdåczesz
3 gdåcze gdåczą
praet
pl
3 subst gdåkały

inf gdakać (8). ◊ praes 1 sg gdåczę (4). ◊ 2 sg gdåczesz (2). ◊ 3 sg gdåcze (6). ◊ 3 pl gdåczą (1). ◊ praet 3 pl subst gdåkały (1).

Sł stp, Cn notuje, Linde XVI (dwa z tych samych przykładów) – XVIII w.

1. Wydawać głos (o kurach); glocidare Mącz, Calep, Cn; crispare BartBydg; glocire, gracillare Mącz; gluctire Cn (11): Crispare, gallinarum, gdakacz BartBydg 257; Więc niewiem żywotli to albo iáka roſkoſz/ A ſnadź máło nie lepſzą ma pod ſtrzechą kokoſz. Która ſobie po śmieciach pochadzáiąc gdacże/ A wygrzebſzy zyarnecżko polátuiąc ſkacże. RejWiz 4v, 49; Gallus cucurit, Kur kokoreka álbo pieye Gallina gracillat, Gdacze. Mącz 70d; Glocido [...], Gdaczę yákoby kokoſz/ álbo kur. Mącz 146c, 70d; Calep 458a.

gdakać na kogo (1): Więc też liſzká ięłá mowić [...] Kuryćiem niegdy iadáłá/ Alem k nim przycżynę miáłá. Kiedym z láſá wychodziłá/ Ieſli im to krzywdá byłá: Wſzytki Więc ná mię gdakáły BierEz R3v.

Fraza: »kokosz gdacze« (3): Słucha gdzye kokoſz gdacże áby ználaſł iáie. RejWiz 56v, 83v; WerKaz 287.
2. Dużo mówić, paplać, pleść, zrzędzić; deblaterare Mącz; pipare Calep; garrire Cn (11): A Woyt że ſie to iął gdákáć Czymżeby tę gębę zátkáć. RejRozpr A3; RejKup g3v, i8v, t2; Mącz 78d [2 r.]; A tyſz to tu cżárćie gdacżeſz? Z łáncuchem koło drzwi ſkacżeſz. MWilkHist E3v; Calep 808a.

gdakać co (2): PRáwo Polſkie widzimy iáko błáho ſkacże/ Gdy żacżyſko ledá co przed Vrzędem gdacże BielSjem 24; Słyſzyſz to Marćinie: Cży po Niemiecku cżyli po Láćinie Mowi ten Kryxman: wie go kát co gdaże/ Ięzyk mu ſkacże. KlonFlis H2v.

gdakać o czym (1): Lacznocz tobie [kotu] o tim gdakacz Yz czi wolno wſſędzie ſkakacz RejRozm 395.

Synonimy : 1. kwokać; 2. pleść.

Formacje współrdzenne: odgdakać; wygdakiwać.

Cf [GDACZĄCY], GDAKAJĄCY, GDAKANIE

HG