« Poprzednie hasło: GIERA | Następne hasło: [GIERADNY] » |
GIERADA (19) sb f
e prawdopodobnie jasne (tak Cn); pierwsze a pochyłone, końcowe jasne.
Fleksja
sg | pl | |
---|---|---|
N | gieråda | |
G | gierådy | |
D | gierådzie | |
A | gierådę | gierådy |
I | gierådą | |
L | gierådzie |
sg N gieråda (3). ◊ G gierådy (3). ◊ D gierådzie (2). ◊ A gierådę (2). ◊ I gierådą (1). ◊ L gierådzie (6). ◊ pl A gierådy (2).
Sł stp, Cn notuje, Linde XVI – XVIII w.
Znaczenia
Posag żony, wyprawa; domowe sprzęty kobiece; bona mobilia praeter dotem, supellex uxoris a. bona pecularia Cn (19): Bo Gieradę/ to ieſth ſprzęt y vbior niewieſći wedle práwá/ [...] bliſzſza po zmárłey Niewieſćie bierze. GroicPorz gg2; Vmrze ktora bogáta biała głowá/ ktorey máiętnoſć wſzytká práwie w tey to Gieradźie GroicPorz gg2v; Przeto Krákowiánie tákowe práwo o Gieradźie [...] częſćią miárkowáli/ częſćią ábrogowáli GroicPorz gg2v; Aby iáko nie wſzędy wiedzą co ieſt Gieradá/ y co ieſt Hergewet/ tákże rzecz z nieznáiomoſćią nazwiſkow zginęłá GroicPorz gg2v; Domowy ſczebrzuch/ we złoćie/ we śrebrze/ [...] y wſzytki inne rzeczy od máłá do wiela/ co by ku Gieradźie nie przyſłuſzáły/ przy Mężu tey vmárłey máią zoſtáć. GroicPorz gg3v; To też oſtrzegáiąc/ że śioſtrá tá álbo przyrodzona/ ktora tákową Gieradę będźie bráć chćiáłá/ Mężowi tey to vmárłey s tákowych rzeczy / ma zoſtáwić co Práwo obmawia. GroicPorz gg3v, gg2 [2 r.], gg2v [2 r.], gg3 [3 r.], gg3v [2 r.], oo3v [2 r.].
Wyrażenie: »gierady domowe« (2): O Gierady domowe/ zapiśne Wielkierze/ Poydą gęſte v práwá/ s kálety Halerze. BielSat Ev [idem] BielRozm 33.
Synonimy: posag, szczebrzuch, wyprawa.
AL