Słownik polszczyzny XVI wieku

« Poprzednie hasło: AKSAMITEK

Następne hasło: AKSAMITOWY »

AKSAMITNY (65) ai

aksamitny (56), aksamientny (4), aksamentny (3), aksamintny (2), [ksamitny]; aksamitny ZapWar, FalZioł, RejRozpr, RejKup, KrowObr, WyprKr (43), Mącz, RejPos, WujJud, ZapMaz, StryjWjaz, ModrzBaz, Calep, ZbylPrzyg; aksamintnyZapKościer, BielRozm; aksamientny: aksamentny LibMal (4 : 3).

-x-, [x-] : -kx- (64 : 1).

Oba a jasne (w tym 1 r. błędne znakowanie nagłosowego a); aksamientny i aksamentny z tekstu nie oznaczającego é.

Fleksja

sg
m	N	aksamitny	f	N	aksamitnå	n	N	aksamitn(e)
	G			G	aksamitn(e)j		G
	A	aksamitny		A	aksamientną		A
	I			I	aksamentną		I
	L	ksamitn(e)m		L	aksamitn(e)j		L	aksamitnym

pl
N	subst	aksamitn(e)
G		aksamitnych
A	subst	aksamitn(e)
L		aksamitnych

sg m N aksamitny (13). ◊ A aksamitny (1). ◊ [L ksamitn(e)m.] ◊ f N aksamitnå (12). ◊ G aksamitn(e)j (5). ◊ A aksamientną (4). ◊ I aksamentną (1). ◊ L aksamitn(e)j (6). ◊ n N aksamitn(e) (8). ◊ L aksamitnym (1). ◊ pl N subst aksamitn(e) (8). ◊ G aksamitnych (9). ◊ A subst aksamitn(e) (3). ◊ L aksamitnych (1).

Sł stp notuje, Cn brak, Linde XVIII w.

Znaczenia

Przymiotnik od „aksamit” (65)

Przymiotnik od „aksamit”; holosericus Mącz (65): a nym sz nyey wzyal svknyey czarney lvnyskyey y zaprawky perlowey y thkanky axamythney ZapWar 1533 nr 2407; FalZioł II 20a; Więc rżezane nogáwiczki Więc akxámitne trzewiczki RejRozpr I3; Iſch na Waliſchewye v Woycziecha ſſewcza myczką axamyenthna vkradl LibMal 1545/108; czepyecz ſzlyąſzky yedwabni zaxamenthna thkanycza LibMal 1553/176, 1546/112v, 1547/136v, 1553/176 [2 r.], 1554/185v; Mſſał axamitny Cżerwony Cżiſczie Srebrem obłożony. RejKup t6v; KrowObr 25v; SzAta Opadla Adamaſkowa ſzara ſ szeſcziu bramow Axamitnich. WyprKr 72v; HAzuka Axamitna czerwona. WyprKr 86; Poduſek Axamitnich czerwonich do kolebek ſeſcz WyprKr 112, 18, 19, 19v, 20, 25v (43); Holosericus, Axámitny/ Cáloyedwabny. Mącz 386c; RejPos 82; WujJud 181v; ZapMaz III G 1/113v; StryjWjaz B3; chodzą świecąc ſię od złotá: wſzátách áxámitnych ábo rzezánych/ ábo złotem przipiękrzonych. ModrzBaz 142; ZapKościer 1; Bo mu ná áxámintne/ ſzárłatne/ żupany Siłá wyſzło BielRozm 30; Bombycinus ‒ Iedẃabną ſzata, albo axamitna. Calep 135a; ZbylPrzyg B2; [Náydzieſz podcżáſz błáżenſtwo w Xámitnem kábaćie Gryzella. O posłuszeństwie, stałości y cierpliwości [...] małżonki, [Wrocław] 1571 79].

Cf AKSAMITOWY