[zaloguj się]
[pdf]

ALABASTER (18) sb m

alabaster (5), alabastr (4), alabaster a. alabastr (9); alabaster FalZioł (2), Calep (3); alabastr Murm, BudNT, LatHar, WujNT.

Wszystkie a jasne; trzecie a kreskowane (5), nie kreskowane (2); teksty nie oznaczają é; e wstawne prawdopodobnie jasne.

Fleksja
sg pl
N alabaster, alabastr alabastry
G alabastru alabastr(o)w
A alabastr alabastry
I alabastrem

sg N alabaster (4), alabastr (1). ◊ G alabastru (4). ◊ A alabastr (3). ◊ I alabastrem (2). ◊ pl N alabastry (1). ◊ G alabastr(o)w (1). ◊ A alabastry (2).

Sł stp, Cn notuje, Linde XVI i XVIII w.

1. Szlachetna odmiana gipsu używana do wyrobu przedmiotów ozdobnych; alabastrites Murm, Calep, (Cn; platyopthalmon Mącz; stibium Calep; lapis ex marmoris genere, onyx Cn [alabastrum – kamień marmorowy gładki przeźroczysty, rozmaitej maści i farby Mącz 6c] (14): Alabaſtrites. eyn alabaſter Alabaſtr Murm 122; Alabaſter. KAmień ieſth z rodzaiu marmurow/ na ſloyki maſci chować FalZioł IV 47c, *4d; Więc okná z Alábaſtru Mármorowe ściány/ Wirzch złotem przeſadzány pięknie málowány. RejWiz llv; A Fontaná z Alábaſtru práwie w poyrzod ſtałá/ Która wodę nieprzebráną vſtáwicżnie lałá. KochZuz A2; Albo iſz na koſciełech złote były dachy/ A białym Alabaſtrem budowane gmachy KochSat A3; Alabaſtrites – Alabaſter, vel biały kamien głatky. Calep 47b; Alabaſtrum ‒ Słoiek z białego kamienia, albo z Alabaſtru. Calep 48a, 1005b.
Szereg:»alabaster marmur« (2): Z Alábaſtru/ z Mármoru ony dziwne ganki/ Wſzędy kwieciem ſtrzęſiono/ wſzędy wiſzą wianki. RejWiz 25v; Więc ſobie thu na ſtárość dopiro groby kuią/ álábáſtry/ mármury/ y inſze rozlicżne kámienie łamią RejZwierc 161.
W przen (4):
Szereg: »alabaster marmur; marmur albo (i) alabaster« (2 : 2): namiotek albo chroſciána budká tho były mármory y álábáſtry ich RejZwierc 69; A tyś ſwych ſpraw ktoreć miáły wiecżną pámięć vcżynić w popiele zagrzebionych odbieżał/ a teraz mármurem albo álábáſtrem chceſz ſwey pámięći nádſtáwić? RejZwierc 161, 69v, 270.
2. Słoik, flakon, naczynie alabastrowe; alabastrumCalep, Cn; alabaster, onyxCn [alabastrum – też króbka albo słojek z tego kamienia uczyniony ku chowaniu drogich maści Mącz 6c] (3): [niewiasta] przyniożſzy álábaſtr oleyku BudNT Luc 7/37; [przyszła niewiasta] y przebiwſzy álábáſtr/ wylałá (oleiek) ná głowę iego. LatHar 704; WujNT Mar 14/3.

TG