[zaloguj się]
[pdf]

GON (5) sb m

gón. ◊ gon- z tekstów nie oznaczających ó.

Fleksja
sg pl
N gón
A gón gony
L gon(a)ch

sg N gón (2). ◊ A gón (1). ◊ pl A gony (1). ◊ L gon(a)ch (1).

Sł stp, Cn notuje, Linde XVII – XIX w.

1. Gonienie, ściganie; prześladowanie; consectatio, insecutio Cn (2): [Pleban] Mſzą ráno miewał/ wr Plebániey bękárćiąt pełno/ gon częſto bvwał od żon cudzych/ chłopi iáko pſá wśćiekłego po wśi gonili OrzRozm H2v; NVże nowi ſtátecżni Rycerze/ [...] Iedźćie ſkokiem porażćie Tátáry. Ale pátrzćie pogody y cżáſu/ By nie był gon zá wámi po láſu. BielSjem 29.
2. Jednostka miary: staje (3):
a. Miara długości gruntu: staje (miejsce nawrotu pługa przy orce) równe prawdopodobnie 125 krokom (1): a tak ſzyeſznala pany borſka przet prawyem, yſz moy Mąſz pawyel pacza spolem syemną przedalyſzmy ogrot wborczu sterzi pręty naſzerſz: a wtele o poltori gon ſza sumę sterdzeſczi grziwyen ZapKościer 1588/79.
b. Miara powierzchni gruntu: zagon, którego wielkość określa miejsce nawrotu pługa przy orce; staje (2): zeznali to oboie ze zastawiely IEdrzeiowi Trusiowy na pulwloczkw poczwore gonach we wſzytkich trzech polach naprzednieiſze oth miaſteczka ZapKościer 1596/85v, 1596/85v.
3. [Zestawienie w funkcji nazwy botanicznej: »pajęczy gon« = prawdopodobnie phalangium Kth. (Rost Sł); roślina z rodziny liliowatych: Páięcżygón/ Phalongium. Szpinenlilg. W. 433 SienHerb L#.]

Synonim: 2. staje.

Cf [GNANIE], GONIENIE, GONITWA

ZZa