Słownik polszczyzny XVI wieku

« Poprzednie hasło: GORNIE

Następne hasło: GORNO »

GORNIK (10) sb m

o pochylone.

Fleksja

	sg	pl
N	górnik	górnicy
G		górnik(o)w
D		górnik(o)m
A		górniki

sg N górnik (4). ◊ pl N górnicy (2). ◊ G górnik(o)w (1). ◊ D górnik(o)m (1). ◊ A górniki (2).

Sł stp, Cn notuje, Linde XVI – XVII (z Cn) – XVIII w.

Znaczenia

1. Mieszkaniec gór, pochodzący z gór, góral (1)
2. Człowiek trudniący się wydobywaniem i obróbką minerałów (9)
3. [Montanista, wyznawca sekty założonej w II w. przez Montana z Arabanu we Frygii, przestrzegającej niezwykłej surowości obyczajow (lat. montanus = ai od „mons” ‘góra’)]

1. Mieszkaniec gór, pochodzący z gór, góral; montanus (homo) Mącz, Cn; petro, rupex Cn (1): Montanus, Co z góry przichodźy. Montanus substantive, Górnik. Mącz 231b.

2. Człowiek trudniący się wydobywaniem i obróbką minerałów; metallicus Mącz, Calep, Cn; metallarius Calep; lapicida, lapidarius, lautumarius, marmorarius, quadratarius, scrutator auri Cn (9): á dla tego więthſzą praczę maią Gorniczy o koło wyprawiania kruſzczu Srebrnego przez ogień FalZioł III 34d, V 50v; Pierwſzy huph z Krzyżakow dobrowolnych y Gornikow z łotey gory/ y inſzich drabow MiechGlab 10, 10; BielKron 321v; Mącz 219c; Iuż ſie gornik grzebie pod cięſzką zięmię/ chociay wie iż ich tám niemáło przed tym poginęło. RejZwierc 65v; Calep 657b [2 r.].

3. [Montanista, wyznawca sekty założonej w II w. przez Montana z Arabanu we Frygii, przestrzegającej niezwykłej surowości obyczajow (lat. montanus = ai od „mons” ‘góra’): Ieſlibyś gdźie ſłyſzał o Chrześćiánach/ kthorych nie od Páná Iezuſa Chryſtuſa/ áłe od kogo innego zową; iáko Márcyonity/ Wálentyniany/ Gorniki/ albo Polniki [Montenses, sive Campates]: wiedz iż ći nie ſą Kośćiołem P. Chryſtuſowym HerburtArt 16 (Linde).]

Synonimy: 2. hawerz; 3. montanista, pepuzyjanin, pryscylijanista.

ZCh