[zaloguj się]
[pdf]

GOŚCINA (22) sb f

o oraz a jasne.

Fleksja
sg
N gościna
G gościny
A gościnę
I gościną
L gościnie

sg N gościna (1). ◊ G gościny (4). ◊ A gościnę (5) [w tym: -e (1)]. ◊ I gościną (1). ◊ L gościnie (11).

Sł stp notuje, Cn s.v. gościnność, Linde XVI ‒ XVIII w.

1. Czasowe przebywanie poza własnym domem, ojczyzną; podróżowanie; obczyzna (10): O wcżaſnas nám goſcina przyſſla OpecŻyw 29; Peregrinari, pyelgrzimovacz po gosczynye BartBydg 229b; ten ſwoy dźień przyrownał [...] do nagłego páńſkiego z gośćiny do ſług przyiázdu. SkarKaz 7b.
Zwrot: »przyjachać w gościnę« (1): Przyiácháliſmy w gościnę do ziemie twoiey [Ad peregrinandum in terra tua venimus]/ ábiſmy wniey pomieſzkáli Leop Gen 47/4.
Wyrażenie przyirnkowe: »w gościnie« (2): Emansor, Który rad długo w gościnie álbo gdzie yndzie mieſzka nie wczaś ſie wráca. Mącz 102a; WysKaz 6.
Przen: Życie doczesne (4): SkarŻyw 195; nie przywięzuiąc ſię tu/ do żadney rzecży źiemſkiey/ áni ſobie tego świátá wielce ważąc/ ktory ieſt gośćiną pielgrzymowánia náſzego/ z vſtáwicżnym wzdychánim/ y prágnienim duſznym śpieſzyli ſię/ do oycżyżny náſzey prawdźiwey NiemObr 13.
Zwrot: »w gościnie być« (2): Poki tu mięſzkamy wgośćinieſmy od Páná SkarŻyw 196; SkarKaz 551a.
2. Składanie i przyjmowanie wizyt, podejmowanie kogoś u siebie, przebywanie gdzieś na prawach gościa (12): Conviva — Do goſzcziny wezwany, goſzc. Calep 257a, 257a; Skoro w ſmutny grob mężá ſwoiego záwárłá [...] Niechćiáłá ſię przechadzáć y do ſwey rodźiny/ Nie prágnęłá bieśiády/ y żadney gośćiny. ZbylPrzyg B2v.
Zwroty: »w gościnę prosić« = accersere in convivium Mącz (2): Renivitare inepta compositione in Bibliis legitur, Powtóre w gośćinę prośić, Mącz 351b, 501a.

»w gościnę przyjeżdżać (a. pojechać)« (2): LibLeg 10/95; Potym kiedy w gośćinę z małżonkiem poiedźieſz/ W ten czás ſię więc w inákſze odźienie obleczeſz. ZbylPrzyg B2.

Wyrażenie przyimkowe: »w gościnie« (5): BielKron 465v; Lycaon Rex Arcadiae, Którego Iowiſz w wilká przemienił/ dla tego yż go chciał zdrádnie zábić v ſiebie w gośćinie. Mącz 201d; Epulari – Biesiadowacz, w goscinie vzijwac. Calep 369a.
~ Zwrot: »w gościnie być« (1): Táki tu prziydźié mąż [...]/ który tu w gośćinie Będąc/ wydrzeć tę gwałtem białągłowę KochFrag 46.
Szereg: «doma a nie w gościnie« (4): A Ty śrzednia Wdowico/ coć też mam powiedźieć/ Domá á nie w gościnie częśćiey ty maſz śiedźieć. ZbylPrzyg B2v. ~

Cf GOŚCINOWANIE, GOŚCIŃSTWO

MM