[zaloguj się]
[pdf]

ALEGORYJA (9) sb f

-ll- : -l- (2:7).

Pierwsze a jasne, końcowe pochylone; teksty nie oznaczają é.

Fleksja
sg pl
N alegoryj(e)
G alegoryj(e)j alegoryj
A alegoryj(e)
I alegoryjami

sg G alegoryj(e)j (1). ◊ pl N alegoryj(e) (2). ◊ G alegoryj (3). ◊ Aalegoryj(e) (1) ◊ I alegoryjami (2).

Sł stp, Cn brak, Linde XVIII w.

Przypisywanie wypowiedzi przenośnego sensu, obrazowe wyrażenie pojęć przede wszystkim w Piśmie świętym; [allegoria – duchowny wykład BartBydg; allegoria ‒ gdy inszą rzecz mowiemy a inszą rozumiemy, albo gdy inaczej rozumiemy niżli słowa samy w sobie brzmią Mącz 7a; podobieństwo Calep; mowa trudna ku wyrozumieniu – allegoria Cn] (9): gdyż oni bez álegoriey wſzelákiey niebo niebem po proſtu/ á źiemię też źiemią tę názywáią. CzechEp 171, 110, 174, 202, 342.
Szeregi: »alegoryja i podobieństwo«: Gdyż állegorye y podobieńſtwá w piſmie świętym przywodzone/ nie máią być wedle cżyiego zdánia y vpodobánia wykłádáne NiemObr 46.

»alegoryja i (abo) zmysł (domysł filozowski)« (3): rzecz proſtą y iáſną przez ſię/ dziwnymi iákiemiś állegoriámi/ y iákimiś zmyſłámi wymyślonymi/ ktore duchownymi zowią/ ták wiklą y kręcą CzechEpPOrz 5v; A to ieſt proſte Pſálmu tego wyrozumienie/ bez tych niezbożnych álegoriy y domyſłow Filozowſkich CzechEp 162, 201.

Synonim: podobieństwo.

TZ