[zaloguj się]
[pdf]

ALI (120) cn i pt

cn (104), pt (16).

a jasne.

Sł stp, Cn notuje, Linde XVI w. (jeden z tych samych przykładów).

I. Spójnik (104):
1. Przeciwstawny; ale oto, a tymczasem, a tu (49): abi sye on nietak na przecziw nam zachowiwal yako yego ocziecz Krol Ian alii wedlug woley a roſkazania naschego. LibLeg 10/69, 6/190v, 192; RejWiz 3v, 47v, 83v, 91, 98 (8); RejFig Dd8; RejAp 25v [4 r.]; GórnDworz Gg6; Iuż się wroćił do domu przywiodł dwa Dźiánety/ Trzy Tysiące Czerwonych wypádło s kálety. Ali koń zwieśieł głowę choćia Dźiánet Włoſki BielSat B3, E; RejZwierc 151 v; BielSpr c2; KochTr 16; KochFr 64; To woyſko teraz/ owo záś moc wzyęło. Ten tego biye/ ali ſam záś mdleie KochSz B3; GórnRozm A3v, C; Dziś ledá Száſzek: áli vydźie wſzędźie/ Bylé łgáć vmiał/ áli rádźić będźie. PudłFr 9 [2 r.], 22, 56, 74, 76; BielSjem 22 [2r.]; BielRozm 12, 32; ActReg 32, 86; GrabowSet I4v, R4, Yv; wſzyſtko to ſą pożytki właſné: áli ztąd wrzod poſpolity rośćie OrzJan 48; Fortuná śklána dopiero swiećiłá, Iáko z śklenice/ áli z niey ſłtuk [!] śiłá. KlonKr D4v; obawiáiąc ſię áby nabożeńſtwo w Ieruzálem páńſtwá iego nie rozrywáło/ nád oſobne zákazánie Boſkie/ dopuśćił y forytował chwałę roznych Bogow. Ali miáſto rozmnożenia/ oſtátek kroleſtwá ſobie y potomſtwu ſwemu ſtráćił. PowodPr 40, 59, 65, 84; CzahTr B; SapEpit A2v; KlonWor 38.
2. Łączny, wskazujący dodatkowo na bezpośrednie następstwo czasowe wprowadzanego wypowiedzenia; a już, a zaraz (39): RejWiz 125v; Wcżoráſmy weſzli ná chwilę do ogrodá ſámi/ Ali páni s fraucymerem w tyż tropy zá námi KochZuz A4; BielKron 361v; SarnUzn B3v; Máło Czo ten od Suderwie odiechał/ áli drudzy bieżą wyśćigáiąc ſie GórnDworz S6; RejPos 190 [2r.]; BielSat B4, D3v, M4v; RejZwierc 50v; BielSpr c2; HistHel Bv, B2v, C2v; że káżde ćiáło śiáno/ á káżda chwałá iego ieſt iáko kwiatek śienni wyſchnie śiáno/ ály vpádnie kwiát BiałKaz B4v; A ſtrzáły z krzywych Lukow ſwiſzczące latáią/ Latáią/ á w co ktory Ruśin zmierzy/ áli Albo Koń/ álbo ſam Mąż na ziemię ſie wáli. StryjKron 230, 421; CzechEp 179, 210; Vrwał rózgę/ rózgá ſye wzłoto obróćiłá. Kámiéń wźiął podla drógi/ áli złota bryłá. Zytá dotknął/ żyto wnet złotem zákwitnęło. KochDz 107; ReszPrz 51; WisznTr 20; BielSjem 35; KochPieś 25; PudłFr 17, 30, 41, 56; BielRozm 10, 14, 29; y rzekł Piotr: cżłowiecże/ niewiem co mowiſz. Ali záraz/ gdy ieſzcże to mowił/ kur zápiał. LatHar 721, 693, 719; WitosłLut A4v; PowodPr 35,45; GosłCast 70; CiekPotr 31.
3. Wynikowy; a oto, więc (14): BielKom D8, F2v; RejPos 306v; BielSat D4; [koń] Wſpina ſie/ á nic z mieyſcá/ cżáſem zrzući/ áli Ty chceſz w nogę/ á ćiebie do więzow porwáli BielSpr c2; Ieſli też maſz [ryby] łońſkie drobne/ tedy to w ſtawecżki rozſádzić/ [...] áli to poroſcie/ áli ty y pieniąſzki y pożytek s tego możeſz mieć. RejZwierc 108v; BiałKaz Fv; Nie godźiſz ſię Able poſłem Bo maſz zátárſzkę z Káimem. Mogłby ſię z nim potkáć w drodze Alibyśćie byli w zwádźie. MWilkHist F4v; WerGośc 222; Będą ſobie powiádáć/ z nas bieśiády ſtroić/ Y to w dworſtwo obrácáć: coż chcą żony broić? Coś nowego chcą kowáć: płocha żeńſka rádá. Ali z nimi gotowa będzie o to zwádá. BielSjem 9; PowodPr 35, 45; KlonWor 57.
4. Rozłączny; albo [być może skrót łac. aliter, alias] (2): Erice ‒ Wrzos aly bagno. Rutheni bohun appellant. Calep 37Ia; Polygonum ‒ Sporyſz aly wroblie ięzyczki, ruthenis et ſileſys podroznik Calep 818b.
II. Partykuła deiktyczna; oto (16): Poyrzyſz dáley iáka ſpráwiedliwość/ [...] y kto ſtoi v drzwi ábo v progu iego/ ábo kto ſzepce v vchá iego. Vyrzyſz áli pochlebcá/ prokurathor/ nágániácż/ ábo ten ktory- by vmiał y s kámieniá łyko obłupić. RejZwierc [193]; BielSpr c2; PaprPan Bb; KochFr 133; GórnRozm K2; vſłyſzyſz o nim/ áli on iuż ná Niźie cżábány Tureckie łupi WerGośc 222, 222; BielSjem 21; KochPieś 21; Oczy moie widźiáły wczorá przy bieśiedźie/ Ali ná ſtół/ náſz Rożen/ ze ſtem złotych iedźie. PudłFr 13; GórnTroas 40; przyſzło nań loſem áby kádźił wſzedſzy do kośćiołá Páńſkiego: á wſzyſtko mnoſtwo ludu/ modliło ſię z nadworzá/ w godźinę kádzenia: Ali oto vkazał ſię mu Anyoł Páńſki LatHar 686, 691, 701; SarnStat *6; CzahTr Cv.

Cf ALIĆ, ALIŻ

MB