« Poprzednie hasło: GUZOWATY | Następne hasło: [GWAJAKOW] » |
GWAJAK (7) sb m
gwajak (6), gwajakum (1); gwajak Oczko (6); gwajakum BielKron.
Pierwsze a jasne. ◊ -ak. ◊ -åk- (2), -ak- (1); -åk- BielKron; -åk- : -ak- Oczko (1 : 1).
Fleksja
sg | |
---|---|
N | gwajåk, gwajåkum |
G | gwajåku |
A | gwajåk |
L | gwajaku |
sg N gwajåk (3), gwajåkum (1). ◊ G gwajåku (1). ◊ A gwajåk (1). ◊ L gwajaku (1).
Sł stp brak, Cn notuje, Linde XVI i XVIII w.
Znaczenia
bot. guaiacum (Plum) L. (Rost Sł); gwajakowiec lekarski (z hiszpańskiego guayaco); lignum sanctum, lignum Indicum Cn (7) : Stámtąd też drzewo przynoſzą ktore zową po Hiſzpáńſku Gwáiakum/ tym drzewem lekárze ludźi lecżą dáiąc ie pić. BielKron 448v; [GVAIACVM, GVAIcanum, lignum ſanctum. Gwáiák, álbo drzewo które piią poſpolićie przećiw fráncy. [...] potym żaden okręt niéma przyidź z Indiiéy/ któryby nie nábrał Gwáiacu/ dla ludzkiéj wielkiéy potrzeby. UrzędowHerb 347a].
a. Lekarstwo wyrabiane z tego drzewa lub jego owoców (6): thenże gwáiak/ tęż Sálſę/ iáko z róznych miar/ choć ſą niedawniuchne/ dáwáćieſmy zwykli Oczko 2; wodá nietylko wielkiémi meatámi/ ále y przez ſkórę/ czyſzcząc wſzyſtki żyły/ plugáſtwá rózné zſobą wywodźiłá/ to co y gwáiak/ álbo ſalſa czyni Oczko 19v; Gwáiaku pićié/ z Cieplic pochop wźięło. Oczko [41]v, 19v [2 r.], 27.
Synonimy: »francuzowe drzewo«, »gwajakowe drzewo«.
AL