[zaloguj się]
[pdf]

HAMULEC (3) sb m

a jasne; e prawdopodobnie jasne (tak Cn).

Fleksja
sg pl
N hamulec hamulcy
I hamulc(e)m

sg N hamulec (1). ◊ I hamulc(e)m (1). ◊ pl N hamulcy (1).

Sł stp brak, Cn notuje, Linde XVII – XIX w.

Urządzenie służące do zwalniania prędkości lub całkowitego zatrzymania ruchu pojazdów kołowych, statków, biegu koni itp.; sufflamen Calep, Cn; frenum Cn (3): Sufflamen, Machinae genus est, [...] quo in descensu, vel procursu nimio rota solet retineri. – Hamulecz. Calep 1026b.

W porównaniu (1): Támże wſpomina [Paweł Apostoł]/ on ſtárk ktory mu był dány ná ćiáło iego/ ániołá ſzátáná/ ktory go policżkowal: krorym [!] też iáko iednym hámulcem od tego záwsćiągány był/ áby ſie iáko w ſobie nie kochał: á iżby ſie záś nie wynoſił CzechRozm 226.

a. Lina do zatrzymywania i ciągnięcia tratwy (1): ieſli wiátr Euronotus ſrogi [...] Po wodźie ná doł przećiw ſztabie wieie: Zmylić nádźieie. Iuż bráćie fliśie z wiátrem ſię potykay/ Záprzęſz ſię we ślą/ do liny wſkok mykay. (marg) Hámulcy funt inſtrumenta quibus trahuntur naues ad terram. (–) KlonFlis H4.

Cf HAMOWANIE, [HAMOWNICA]

BZ