[zaloguj się]
[pdf]

HIJERARCHIJA (8) sb f

hijerarchija (5), jerarchija (3); hierarchija SkarJedn (4), PaprUp; jerarchija PatKaz II, OrzQuin (2).

e oraz pierwsze a jasne (w tym w a 1 r. błędne znakowanie), końcowe pochylone.

Fleksja
sg pl
N hijerarchijå hierarchij(e)
G hijerarchijé hiererchij
A jerarchiją

sg N hijerarchijå (1). ◊ G hijerarchijéj (2); -éj (1), -(e)j (1). ◊ A jerarchiją (2). ◊ pl N hierarchij(e) (1). ◊ G hiererchij (2).

Sł stp, Cn brak, Linde XVIII w.

1. Ustopniowany układ stanowisk politycznych, urzędniczych itp. oparty na zasadzie podporządkowania i wzajemnej zależności niższych stanowisk od wyższych [hierarchia – rozdział, zgromadzenie BartBydg 68b] (1): Pánie Boże day to/ y rácz ſtrzédz w Polſzce téy Ierárchiéy świętéy/ którąś ty poſtánowił raz w Narodźie náſzym POlſkim OrzQuin Y.
2. Monarchia [hierarchia – święte królestwo, państwo albo księstwo Mącz 156a] (7):
Szeregi: »krolestwo abo hijerarchija« (1): Naprzod ich hidzono tzim rozumiano/ á pod tim pretextem wygubic/ dopieroſz z onego tak zacnego Kroleſtwa/ abo Hierarchiei vtzinic chciano Moldawia ábo Tranſalpinia: bi ie ieno belo vieto in hereditatem perpetuam familij. PaprUp G2.

»monarchija i jerarchija« (1): rácz iéy brónić Swięty Pánie/ przećiwko tym Sákrámentarzóm ślepym y ſzkodliwym: którzy tę Monárchią y Ierárchią teraz rozlicznymi Kácérſtwy tárgáią. OrzQuin Y.

a. teol. O królestwie niebieskim (5): Iáko tám z wielá Aniołow ieden ſię vfiec y chor cżyni/ z wielá vfcow y chorow iedná Hierárchia SkarJedn 60, 60.
Wyrażenie: »anjelska, niebieska, serafińska hijerarchija« [szyk 2 : 1] (1 : 1 : 1): PatKaz II 53; Iáko tám ony Hierárchie Anielſkie/ do iednego ſię Páná Bogá ściągáią SkarJedn 60, 61.
Szereg: »gorne Hijeruzalem, to jest niebieskie hijerarchije« (1): Tenże Pan Bog w ſtárym zakonie porządek (gdzie wſzytko ná wzor gornego Hieruzálem/ to ieſt niebieſkich Hierárchyi/ budowáć roſkazał) poſtanowił SkarJedn 61.

Synonimy: 2. krolestwo, monarchija.

KN