« Poprzednie hasło: [HURGELT] | Następne hasło: [HURMA] » |
HURM (19) sb m
Fleksja
I sg hurmem (19).
Sł stp brak, Cn: hurmem, Linde XVII – XVIII w.: hurmem.
Znaczenia
Tłum, gromada, kupa, huf; czasem może hałas; w funkcji przysłówka »hurmem« = tłumnie, gromadnie, razem, kupą, w dużej ilości; catervatim, conglobatim Mącz, Cn; acervatim Calep, Cn; populatim Mącz; agminatim, coacervatim, confertim, congeste, gregatim, numerosissime, profuse Cn (19): Mącz 146c, 312c; Tám ludźie hurmem paćiorki y chuſty miotáli ná one święte Reliquie WujJud 61; SkarŻyw [236]; Calep 15b; Biſkupſka kępká przyidźieć ſámá w ocży/ Gdźie ſię Skrwá prędka hurmem w Wiſłę tocży KlonFlis G; KlonWor 20; Zá tym Wieyſkie Gęśli/ [...] ku cżći Páńſkiemu przyiáchániu hurmem gruchnęły. RybWit C2v.
Zwroty: »[do czego, na co] hurmem cisnąć się (a. naciskać się)« (2): KochSz B4v; Y dla tego áby ſie ſtroná w czás nágotowáłá: y dla tego áby ſie do ſądu hurmem nie ćiſnęli SarnStat 1294.
»rzucić się hurmem [w tym: do czego (1), na kogo (1)]« [szyk zmienny] (3): ná Petrá y ná iego dworzány rzućili ſie [pospólstwo węgierskie] hurmem BielKron 300, 215; SkarŻyw A5.
Wyrażenie: »wielkim hurmem« (2): CzechRozm A7; ktorzy [przodkowie nasi] rázem wielkim hurmem przenieśli ſie z pogáńſkiego báłwochwálſtwá/ do Papieſkiego rzkomo nabożeńſtwá NiemObr 15.
Szereg: »razem, wielkim hurmem« (1): NiemObr 15 cf Wyrażenie.
Wyrażenie przyimkowe: »z wielkim hurmem« (4): Perſowie tho obacżywſzy wſzyſcy z wielkim hurmem zbroyni ná konie wſiadſzy ſćigáli co naprędzey Alexandrá HistAl F3; Ci ktorzy myę z złośći ſwoyey w nyenawiśći myeli/ Z wyelkim hurmem około mnye zewſſąd ſie zbyeżeli [et confirmati sunt super me: et multiplicati sunt Vulg Ps 37/20] LubPs K4; ArtKanc D9v; ActReg 8.
Synonimy: gromadą, gromadnie, gromadno.
Cf [HURMA]
BZ