Słownik polszczyzny XVI wieku

« Poprzednie hasło: IMAĆ

Następne hasło: IMAGINACYJA »

IMAĆ SIĘ (7) vb impf

im- (6), him- (1) ZapMaz.

się (5), sie (2).

Fleksja

indicativus
praes
	sg	pl
1	im(a)m się
3	imå się	imają się

conditionalis
	sg
1	m	bych imåł się

praes 1 sg im(a)m się (2). ◊ 3 sg imå się (2). ◊ 3 pl imają się (1). ◊ con 1 sg m bych imåł się (1). ◊ 3 pl m pers by się im(a)li (1).

Sł stp brak, Cn notuje, Linde XVI(XVIII) – XVIII w.

Znaczenia

1. Chwytać się, brać w rękę (3)
2. Zajmować się (2)
3. Rozpoczynać co, przystępować do czego (2)

1. Chwytać się, brać w rękę; apprehendere Cn (3):

W przen (3):

imać się za co (1): Y wiele mowyę [inszych historyj] mogłbych przyłożyć/ bych ſnadź nyeimał ſie zá to/ że káżdemu tá rzecż yáſna yeſt/ ták iż nye potrzebá wyele o thym piſać á dokłádać. GliczKsiąż E6.

Fraza: »natura się ima [czego]« (1): ná świeckie wſzytki rzecży z ktorymi zroſł od dźiećinſtwá pámięć ztráćił: á w tych duchownych y ſubtelnych/ ktorych ſię nie rádá náſzá nátura ima y pretko [!] ie tráći/ ták mocną mieć [biskup] mógł. SkarŻyw 293.

Zwrot: »słowka się imać« (1): Sędźia krzywy/ łákomy/ ktory ſtronę trzyma: Ledá Dubium ſię Więc/ ledá ſłowká/ ima KlonWor 80.

2. Zajmować się; inicere manum in rem aliquam, iniectare manum alicui rei Cn (2):

imać się czego (1): ego mancipio alias hymamſzą they ſoli ZapMaz II Ł 7/44v.

imać się za co (1): Tákże y oſoby ty ktore ſię zá tákie niewidome y duchowne rzeczy imáią/ [...] wzgárdzone ſą v świátá SkarKaz 82b.

3. Rozpoczynać co, przystępować do czego (2): Do tego Ewangelikowie będą chcieli popierać tych rzeczy, ktorych y naElektyi ywWislicy y potym naKoronatyei WKM. wzruszali, gdzieby się imali: quo casu nie doyc stało w tym obawiam się aby ten Seim [...] nierozchwiał się. ActReg 138

cum inf (1): Agnosco – Poznąwąm, Imamſzie zaſzie poznawać. Calep 44b.

Synonimy: 1. chwytać się; 3. brać się, zaczynać.

Formacje współrdzenne cf JĄĆ SIĘ.

Cf IMANIE SIĘ