JAKOĆ (90) pron i cn
pron (84), cn (6).
jakoć (89), jekoć (1) OpecŻyw (22 : 1; 131v).
Wszystkie samogłoski jasne.
Sł stp notuje, Cn s.v. bawej, Linde brak.
I.
Zaimek przysłówkowy pytajny (66):
1. Wprowadza niezależne pytanie o sposób; quomodo Vulg (2): A onij rzekli iemu: iakotz ſie otworzyly tobie ocży. OpecŻyw 63; WujNT Matth 21/20.
2.
W funkcji wykrzyknikowej;
ut Mącz; quomodo Vulg (15):
Wey wey/ weiſze toċ mędruie [...] Czo za rozum tego ſmarda. Iakoċ ſobie vmie galiċ RejKup Mv;
RejFig Dd7;
RejZwierz 129;
Mącz 198d,
264d;
GórnDworz R4v;
WyprPl B4;
PowodPr 9 [2 r.];
SkarKazSej 668b.Połączenie: »wej(że) jakoć« = ecce quomodo Vulg (5): RejFig Bb6; RejZwierz 121 v; HistLan F2; WujNT Ioann 11/36; Wey iákoć ſię záperzył: przypátrżćie ſię pilnie KlonWor **2.
3.
W nawiązaniu do słów oznaczających postrzeganie (zwykle w imp) wprowadza wypowiedzenie podrzędne dopełnieniowe (przeważnie o charakterze ekspresywnym);
ut Mącz (49):
Oglądáy iakotz cirpię wielkié vdręcżenije/ ażetz oto iuż mdleię OpecŻyw 100v,
28,
28v,
30,
30v,
48v (
14);
pathrzmyſz tu namyleyſzy/ yakocz pan bog zaſmącza y namylevſze ſwoye PatKaz II 63;
RejKup m5v;
MurzHist O3v;
RejWiz 73v,
153;
RejFig Bb7;
RejZwierz 73,
109,
140,
141v;
GrzegRóżn Dv;
Viden homini farcinatos consequi. Widźyż [!] yákoć wskaſáwſzy ſie ydą zá nim. Mącz 385b,
459c [2 r.],
494a;
SarnUzn D5v;
RejPos 197,
285;
GrzegŚm 13;
WujJud 163v,
246,
253v;
WujNT 435;
KlonFlis H3;
ZbylPrzyg A4v.a. Podmiotem w zdaniu dopełnieniowym jest wyraz występujący uprzednio jako dopełnienie zdania nadrzędnego (10): ná żáby poglądayćie: Iákoć ſie bárzo lękáią BierEz L2v; OpecŻyw 51v, 72, 90, 101, 141 [2 r.]; A ſlyſys ten ogon kozy Iakoċ my tam rzkomo grozy. RejKup h6, h7v; MWilkHist Lv.
II.
Zaimek przysłówkowy względny (18):
1.
Wprowadza porównawcze wypowiedzenie okolicznikowe stopnia lub sposobu (8) :
Nádtho rzekł Dawid/ O iákoć Pan żywie żeć go on ſam zábiie [Vivit Dominus, nisi Dominus percusserit eum] BibRadz 1.Reg 26/10;
KołakCath C.Połączenia: »tak (...) jakoć, jakoć ... tak (a. takżeć)« = quomodo...sie et Vulg (3 : 2): Ciągnie ſie rzkomo poziewá Ale boday mu ták pſia máć Iákoć mu ſie wten cżás chce ſpáć RejRozpr G4v; Leop 4.Esdr 4/50, Is 10/10; BibRadz Ex 10/10; RejPos 162v.
»jakoć też« = sicut et Vulg (1): Oddayćie iemu/ iákoć też wam ono dawáło: á ſowićie we dwoy naſob oddayćie Leop Apoc 18/6;
2.
Wprowadza wypowiedzenie okolicznikowe czasowe uprzednie (czasem z odcieniem warunkowyn) (9):
Bo yákoć ſyn będzye myał tákyego náucżycyelá/ kthory będzye rad ná kuffel pátrzał/ diſcipuł też nie wyda wtem preceptorá/ będzye theż dobrze ſpełnyał. GliczKsiąż L8v,
F4v;
RejFig Cc3v;
RejZwierc 236;
PaprUp L4v.Połączenia: »jakoć ... już (potym)« (2): to twárdouſty źrzebiec/ á iákoć ná kryg weźmie/ iuż go y ku gorze trudno záhámowáć będzieſz mogł. RejZwierc 35v, 25v.
»jakoć skoro... tak« (1): A iakoć skoro ſwiat naſtał tak ći ſie to płecie RejJóz H8.
»jakoć...wnet« (1): Bo iákoć ſzcżep ſprochnieie/ wnet owoc cżyrwiwy RejZwierz 111v.
3. Wprowadza wypowiedzenie przydawkowe (z zapowiednikiem: takowy) (1): a nieday go na takową ſmiertz okrutną krzyżową/ iakotz żydowie niewierni żądaią OpecŻyw 132.
III.
W funkcji spójnika (6):
1.
Wskazuje na stosunek włączny (użycie bliskie funkcją partykule deiktycznej: oto) (4):
OpecŻyw 168v;
WujJud 249v;
Pátrzay gorącośći (Piotrowey) iákoć w tey gromádzie przednieyſzym ieſt/ y wſzędy napierwſzy ze wſzytkich mowić poczyna. WujNT 398.Połączenie: »oto jakoć« (1): A ći ktorzi tobą wzgardzili podnieſli głowę. Super populum tuum malignauerunt conſilium: et cogitauerunt [...] Oto iakoć naprzećiw ludu twemu złoſciwą radę wzięli WróbŻołt 82/4.
2. Wprowadza wypowiedzenie przystawione (2): Y owſzem ſłuſznie á prawdźiwie to mowią/ iákoć ſie iuż wyżſzey pokázáło. WujJud 126; LatHar 77.
Cf JAKOĆBY, JAKOŚCI, JAKOŻCI, KAKOĆ
MB