[zaloguj się]
[pdf]

JĄTRZYĆ (4) vb impf

Fleksja
inf jątrzyć
conditionalis
pl
1 m pers abychmy jątrzyli

inf jątrzyć (2). ◊ con 1 pl m pers abychmy jątrzyli (1) . ◊ part praet act jątrząc (1).

Sł stp brak, Cn notuje, Linde XVII (z Cn) ‒ XVIII w.

1. Powodowac stany zapalne, ropienie; przen: o cierpieniach psychicznych; abscedere, suppurare, ulcerare Cn [co] (2):

W przeciwstawieniu: »jątrzyć ... leczyć« (2): KochFrag 49; Rády/ vćiechy/ pioſnki/ á ſtuczné przyſády/ Fráſzki to ſą/ á rychléy wiodą do zawády. Ciężéy iątrząc niż lécząc wpoły zgoyné rázy GosłCast 42.

Szereg: »jątrzyć i szerzyć« (1): Ale nam podobno teraz więcéy trzebá ná táką rzecz ſie zdobywáć/ którabyżáłość náſzę rychléy leczyć/ ieſliby to można rzecz byłá/ niżli iątrzyć/ y ſzérzyć mogłá. KochFrag 49.
2. Podburzać przeciw komu, podniecać czyjś gniew; invidiam inflammare Mącz; accendere offensiones, acerbare vulnus seu animi, asperare iram alicuius, exacerbare aliquem, exasperare animos, inflammare Cn [kogo] (2):

jątrzyć przećiwko komu (1): Invidiam inflammare, Yątrzić á ſurowić kogo przećiwko komu. Mącz 129c.

jątrzyć na kogo (1): [proszę] ábychmy w tym záwichrzeniu świátá tego/ Polakow ná ſie nie iątrzyli/ y owſzem ieſliby im był iáki gwałt/ ábychmy im byli podporą BielKron [3322].

Formacje współrdzenne: pojątrzyć, rozjątrzyć, wyjątrzyć, zajątrzyć, zjątrzyć; rozjątrzać.

Synonim: 2. surowić.

Cf JĄTRZĄCY, JĄTRZENIE

LW