« Poprzednie hasło: JEŻDNY | Następne hasło: JEŻDŻAJĄC » |
JEŻDŻAĆ (28) vb impf
-żdż- (11), -żdz- (11), -zdz- (6).
-é- (2) WyprPl, SarnStat, -e- (1) Mącz; a jasne.
inf | jéżdżać | ||
---|---|---|---|
indicativus | |||
praes | |||
sg | pl | ||
3 | jéżdżå | jéżdżają |
praet | ||||
---|---|---|---|---|
sg | pl | |||
2 | m | m pers | -ście jéżdżali | |
3 | m | jéżdżåł | m pers | jéżdżali |
f | jéżdżała | m an |
imperativus | |
---|---|
sg | |
2 | jéżdzåj |
impersonalis | ||||||
---|---|---|---|---|---|---|
praet | jéżdżåno |
inf jéżdżać (1). ◊ praes 3 sg jéżdżå (4). ◊ 3 pl jéżdżają (3). ◊ praet 3 sg m jéżdżåł (8). f jéżdżała (3). ◊ 2 pl m pers -ście jéżdżali (1). ◊ 3 pl m pers jéżdżali (5). ◊ imp 2 sg jéżdzåj (2). ◊ impers praet jéżdżåno (1).
Sł stp brak, Cn notuje, Linde XVII w.
jeżdżać z kim (3): LibMal 1548/121; OrzRozm P4; Iáko też y oná druga/ [rzecz] o pánnie/ kthora ieżdzáłá/ s pánią ſąſiádą ſwą/ pocżćiwość iey wyrządzáiącz. Wſzytki thákowe powieśći/ należą pirwſzemu ſpoſobu dworowánia. GórnDworz O8.
jeżdżać z czym (2): Lanceatus, Który s włocznią yeżdza. Mącz 183c; SarnStat 1199.
jeżdżać za kim (1): Item powyada yſch Jacub Zid skrakowa zanymy yezdzall kupuyącz v nych kradzione rzeczi LibMal 1547/129.
jeżdżać na czym (3): thymże [prochem ranę konia] poſypuy/ ále ná nim nieieżdżay áż ſye zgoi/ chybá byś vchronić mógł otárćia. SienLek 180v, 191; ná iednym woźie [Kromer] z niem [cesarzem] ieżdża: o co v Ferdynándá y Kſyążętom wielkim trudno. OrzRozm P4.
jeżdżać po czym (2): Leop 1.Mach 13/29; thák go [konia] ochełznawſzy po rownéy głádkiéy źiemi ná nim ieżdżay/ áż ſye pocznie w práwiáć SienLek 191.
jeżdżać w czym (1): We wſzytkim cie przerowna/ á wſzák dobrze wiecie/ Kſiążę ieżdzał w lektyce náſz záwżdy w kárecie. PaprPan P2.
W opowiastce nonsensownej (1):
jeżdżać dokąd [w tym: do kogo, czego (3), w co (1), gdzie (2)] (6): LibMal 1548/ 142v; Wenery ku chwale/ dzyewecżki ſłali ná wyſep morſki gdzye goście ieżdzáli/ á tám ſwoie pánieńſtwo gościom zá ſrebro y złoto przedawáły BielKron 24v; KochSat B3; Tákże też ieden máiąc ná dáleką drogę iecháć/ prośił drugiego/ ktori przy poſle do Niemiec ieżdzał/ áby mu wſzytko ſpiſał/ cżegoby ná drogę trzebá. GórnDworz P2v; Tám gdzieś w nadolne zięmie w tych ſtroioch ieżdzáią. Co kowale y kráwce ſtámtych ſtron miewáią. RejZwierc 207; PaprUp G2v.
jeżdżać w jakim celu, w jakiej sprawie [w tym: na co (6), po co (1), po czym (1), w czym (1)] (9): Przechowanye tben Lucasz szirpowsky [...] myewal wtich tho domiech V Starkowyeczkiego przi Kobilmye, skthorego ſynem pobyeſzyadach yezdzall LibMal 1546/112; [Niemcom] nie było wolno dáley po towáry z obu ſtron ieżdzáć/ iedno do Wrocſłáwiá BielKron 408, 349; Ná Seymy powiátowe s Pányśćie ieżdżáli/ A iedząc ich pártekę z bráćiąsćie nie ſtáli WierKróc A4v. Cf »na wojnę jeżdżać«, »w poselstwie ieżdżać«.
jeżdżać z kim (7): Iſch Zyeronymem Zeliſlawſkym on nygdzyey nyeyezdzall any theſch wyadomoſczi okolo thego ma, kthobi mv thu wpolſcze foldrungk dawall. LibMal 1546/ 121v, 1546/112; OrzRozm P4; BudBib 1.Reg 2/19; kiedy kolwiek przećiwko nieprzyiacielewi Iſzpáńſkie woyſko ciągnęło/ ieżdzáłá krolowa Izábellá ze wſzytkim Fraucymerem/ áż bliſko mieyſcá potkánia GórnDworz Bb7; WierKróc A4.
jeżdżać przy kim (2): Thám ſie w thym dziećięćiu zá rázem vkazáłá wielką cżuyność w rycerſkich rzecżách/ ábowiem ſam ná ſtraż przy drugich ieżdżał BielKron 349; GórnDworz P2v.
cum inf (1): A ſukienkę małą cżyniłá mu mátká iego/ y przynoſilá mu ná każdy rok/ gdy ieżdżáłá z mężem ſwym ofiárowáć ofiáry vrocżyſtey [quando ascendebat ad inmolandum hostiam]. BudBib 1.Reg 2/19.
»na wojnę jeżdżać« [szyk 3 : 1] (4): nie wſzyſcy v nas ná woyny ieżdżáią/ iedny chowáią od roley/ drngie ná rzemioſła/ drugie ná ſłużbę Bożą BielKron 402; GórnRozm A2; CzechRozm 252v; WyprPl A4v.
Formacje współrdzenne cf JECHAĆ.
TK