[zaloguj się]
[pdf]

KAMFORA (63) sb

kamfora f (53), kanfora f (4), kamfer m (1), kanfor m (1), kamfora a. kamfor m (1), kanfora a. kanfor (2), kamfora a. kanfora (1); kamfora Mymer2, BielKron (2), SienLek (7), Oczko; kamfer Mymer1; kanfora a. kanfor BielSat, BielRozm; kamfora : kanfora : kanfor : kamfora a. kamfor : kamfora a. kanfora FalZioł (42 : 4 : 1 : 1 : 1).

k- (44), c- (19); -ph- (42), -f- (14), -ff- (7).

kam- (11) BielKron (2), SienLek (7), Oczko, BielRozm, kåm- (2) Mymer2, BielSat; o oraz końcowe a, jasne; tekst nie oznacza é.

Fleksja
sg pl
N kamfora, kamfer kanfory
G kamfory, kanforu
A kamforę
I kamforą
L kamforz

sg N kamfora (18), kamfer (1). ◊ G kamfory (33), kanforu (1). ◊ A kamforę (4). ◊ I kamforą (3). ◊ L kamforze (1). ◊ pl N kanfory (2).

Sł stp, Cn notuje, Linde XVII – XVIII w.

1. bot. Cinnamomum camphora Sieb.; kamforowiec lekarski, drzewo południowo-wschodnio-azjatyckie z rodziny wawrzynowatych (Lauraceae) dostarczające olejku kamforowego (4): KAmphora iefth ziele s ktoregoż to ziela wyſącża ſie iakoby żiwicza ktorą maią w aptekach FalZioł I 70b, [+3]; BielKron 446, 455.
2. Żywica tego drzewa używana w lecznictwie i kosmetyce; camphora Mymer1, Mymer2, Cn; caphura gummi Cn [camphora, camfora, canfora Łac śr] (59): Camphora. Kampffer men. kamffer. Mymer1 17v; Theż proch kamphory s prochem ſpaloney pokrzywy/ ty prochi zmieſzać s ſokiem fporiſzowym á wthym rozmocżyć bawełnę á kłaſć w nos/ krew zbytnie płynączą z noſa zaſthanawia FalZioł I 70d; ſuchoſć ocżu oddala y gorącoſc/ zmieſzać ią [fijołkową wodkę] z kamphorą á przykładać ná ocży. FalZioł II 6b; Piątha częſc o klijoch rozmagitich/ y o inſzych podobnych rzeczach ku kliiowi. a napirwey o Kamphorze. FalZioł III 25d; á gdy ſie przedzieią y wypłyną/ dopiero prżikładay na ony mieſtcza białey maſci/ To ieſt do Ceruſa vngentum/ z kanforu bez Mercuriuſa. FalZioł V 41v; Theż ieſth dobrze kropić [po domu] wodką rożaną rozpuſciwſzy wniey kamphorę á zwłaſzcża gdy ieſt gorączo. FalZioł V 62, +6b, ++b, *2b, f, *3c (46); Mymer2 17; SienLek 48, 63v, 67v, 86, 135v, 162v; Turbit/ drágant/ Aloes/ máſtyki/ kanfory/ Wyniſzczą mieſzki ſkrzynie dobędą Komory. BielSat B3v [idem BielRozm]; Oczko 11; BielRozm 12.
Zestawienie: »kamfora biała« (2): KAmfora ieſt zimna y ſucha w trzecim ſtopniu/ á ieſt ſok z iednego Drzewa wyciſniony/ Biała/ iaſna, ieſt lepſza. FalZioł III 26a; SienLek 69.

MM