Fleksja
|
sg |
pl |
N |
kompleksyjå |
kompleksyje |
G |
kompleksyjéj |
kompleksyj |
D |
kompleksyjéj |
|
A |
kompleksyją |
|
I |
kompleksyją |
|
L |
kompleksyjéj |
|
sg N kompleksyjå (2). ◊ G kompleksyjéj (24); -éj (6), (e)j (18). ◊ D kompleksyjéj (1). ◊ A kompleksyją (9). ◊ I kompleksyją (1). ◊ L kompleksyjéj (2). ◊ pl N kompleksyje (2). ◊ G kompleksyj (1) [zapis: -iy].
Określony całokształt budowy organizmu człowieka lub zwierzęcia i związane z tym usposobienie; temperament, charakter;
complexio, constitutio corporis Mącz, Cn; affectio, crasis, habitudo a. qualitas a. temperatio a. temperatura corporis, membratura hominum, natura (corporis cognoscenda medico) Cn [complexio – płeć BartBydg] (42):
Ale rocżni Barankowie ſrzednią maią complexią miedzy wilgoſcią Iagniąt/ á miedzy ſuchoſcią ſtarych owiecz FalZioł IV 2a;
Też Baranięta nie trzebione nie thak ſą wilkie ani lipkie/ á tho dla ſuchey complexijey panuiączey w nich FalZioł IV 3a;
mleko tego trucinę wygania/ Complexiją ſkażoną naprawia FalZioł IV 7c,
IV 3a,
V 2,
49v,
50v;
Cżemu łyſi bywaią chytrzy, Bowiem łyſina vkazuie komplexią, to ieſt, ſłożenie przyrodzenia z kolery. GlabGad B2v,
Bv,
B7v,
D5,
H;
W piyánym tho narychley poznawáią rádzi/ Ktora ſie komplexia w nim nabárzyey ſádzi. RejWiz 117v;
Constitutio corporum quae alias complexio dicitur, Przirodzenie/ Complexią/ Pięć. Mącz 413b;
KwiatKsiąż C3v,
F;
A iż téż ſą complexie/ któré ćiáło otworzyſtſzé/ á do potu ſkłonnieyſzé máią Oczko 20v;
A zámiérzáią to więc Medicy mądrzy/ co cómplexiy ludzkich/ chorób/ y Cieplic świádomi Oczko 27;
iż ten [sanguineus] w Cieplicách niéma nic czynić: gdyż/ kto ſye wtéy Complexiéy náyduie/ po polićie [!]/ álbo rzekę záwżdy zdrów bywa Oczko 33v,
16,
19v,
22,
26,
33v [5 r.],
34,
[41]v;
PaxLiz C2.
kompleksyja ku czemu (1): Przeto v kogo ieſt wielką á mięſiſta głowa znamionuie cżłowieka leniwego á złey complexiey ku rozumowi GlabGad B3v.
G sg + przymiotnik w funkcji przydawki charakteryzującej lub orzecznika (9): Krew dobrą mnożą/ zwłaſzcża młodim Ludziem ſuchey á ciepłey Complexiey FalZioł IV 2a, IV 3a; Ięzik ſubtilny tak iż ſnadno á czudnie ſłowa wymawia cżłowieka też dobrey miernoſci y komplexiey znamion. GlabGad O3, B3v, D4v; Ze ludźie którzy ſą lat śrzednich/ complexiey mocnéy [...] dłużéy śiedźieć máią/ niżli ći co ſłábi Oczko 27; LatHar 671; PaxLiz A2v.
W charakterystycznych połączeniach: ciepła kompleksyja (2), dobra (2), flegmista, harda, ludzka, mocna, skażona, subtelna (2), sucha (3), śliczna, śrzednia (2), zła (4).
Szereg: »kompleksyja, to jest przyrodzenie« (1): gdy taką [urynę] vyzrzyſz v zdrowego cżłowieka. Maſz wiedzieć iż taki ieſt flegmiſtey Complexijey/ to ieſt przyrodzenia flegmiſtego. FalZioł V 4.
W przen (1): in corpore Reip. membrum zbytnie wielkie psuie formam wszytkiey complexy [!] ActReg 141.
a. Prawdopodobnie wygląd zewnętrzny (1): A wyęcey ważył tego ſobye niż inſſe yáko Sylánioná y Párrázyuſá/ kthorzy komplexią álbo twarz álbo też ſámego Thezeuſá málowáli. GliczKsiąż N8.