[zaloguj się]
[pdf]

KONFEKT (36) sb m

konfekt (35), konfakt (1); konfekt : konfakt Mącz (10 : 1).

k- (27), c- (9); -k- (24), -c- (10), -ck- (1).

Wszystkie samogłoski jasne.

Fleksja
sg pl
N konfekt konfekty
G konfektów
A konfekt konfekty
I konfekt(e)m konfekty
L konfekcie

sg N konfekt (9). ◊ A konfekt (4). ◊ I konfekt(e)m (1). ◊ L konfekcie (1). ◊ pl N konfekty (9). ◊ G konfektów (4); -ów (2), -(o)w (2). ◊ A konfekty (5). ◊ I konfekty (2). ◊ sg a. pl A skrót (1).

Sł stp brak, Cn notuje, Linde XVI – XVIII w.

Przetwory lub potrawy owocowe, warzywne albo ziołowe; compositura, compostura Mącz [confectum vinum, confectus fructus Łac śr] (36): Defruto, Konfecti czynię z winych grón przes warzywo/ też przecedzam przes śytko álbo chuſtkę tákowy moſzcz. Mącz 80c, 310c.
a. Używane w lecznictwie jako lekarstwa lub przyprawy do lekarstw (syropy, przeciery) (20): á ieſtliby chciał miaſto piłuł wziąć lektwarz tym obycżaiem/ wezmi lektwarzu s ſoku Rożanego/ Diaſene/ każdego ſnich po dwie dragmie/ Caſſie trzi dragmy/ zmiſzay ſpołem á vcżiń Confect FalZioł I 26d; nawięczey ſkrobany proch [ze złota] albo theż piłkhą piłowany á potym ſzcżemkolwiek iedzony/ ale z rhżanym konfecthem barzo przyſtogi. FalZioł III 34b; Przitym też gdy iuż cięſzka niewiaſta przychodzi ku ſamemu porodzeniu/ tedy ma być poſilona [...] Konfekty rożanemi fijołkowemi/ mioduncżanemi FalZioł V 19b, I 149d, V 81v; Goski ktv; SienLek 85v; Oczko 31v; Botryo – Grona w konfekczię. Calep 137b..

konfekt z czego [w tym: czynić (uczyniony) (2)] (6): FalZioł I 43a, 103d, 105d, 149d; Mącz 26c; Vlecż/ duſzę troſkliwą Y nędzną; bo zwątpiłá W ſwym zdrowiu: gdy teſkliwą Febrą ziętá: day tobą ſię trzeźwiłá/ Nie konfekty z ſokámi/ Z źioł rożnych/ áni z kwiatkow receptámi. GrabowSet H4v.

W połączeniach szeregowych (4): FalZioł I 149d, V 28; Pharmaceutice medicina, quae medicamentis curat, Liekárſtwo które wnątrz bierzą/ yáko Trunki/ ſyropy/ piłułki/ prochy/ wódki/ confácti/ etć. Mącz 297a, 298a.

W charakterystycznych połączeniach: konfekt (u)czynić (3); użyć konfektu; trzeźwić się konfektem; konfekt borakowy, fijołkowy (z fijałkow, kwiatkow fijołkowych) (5), z jabłka, z maku, z mikołajku, miodunczany, pigwowy, pożyteczny, rożany (2), rżany, uczyniony (2), z winnych jagod (gron) (2).

Szeregi: »lekarstwo albo konfekt [ku czemu]« (1): Calliblepharum, Nieyákie lekarſtwo/ álbo cofect [!] / ku leczeniu oczu. Mącz 32a.
W przen [z czego] (1): (marg) Reczeptá duſzna. (‒) Potym tey nędzney duſzy trzebá tych receptow/ Aby s pocżćiwych náuk doſtáłá konfektow. RejWiz 79v.
b. Używane jako słodkie potrawy, desery (konfitury, owoce osmażane w cukrze lub miodzie); salgama Mącz, Calep; conditura composita, confectio Cn (14): RejWiz 27; Melipecta, Plácki s miodem. Alias bellaria Confekty. Mącz 214b, 76a, 214b, 365a; Ali wnet konfekty nioſą/ vpominki ſobie dawáią. RejPos 306v, 297; Calep 282b, 939b [2 r.]; Konfekty/ iáko gruſzki/ wiśnie/ orzechy włoſkie/ broſkwinie/ y inſze rozmáite owoce w cukrze y w miedźie máią bydź ſmáżone GostGosp 130.

W charakterystycznych połączeniach: konfekt nieść, sprawować; konfekt z jabłek, z owocow, smażony, uczyniony (2).

Szereg: »konfekt i (albo) przysmaka« [szyk 1 : 1] (2): Defrutum, [...] Warzone wino z grón/ álbo w gronach proſto warzone/ yákoſz to czinią tam gdzie ſie wyno rodźy miaſto przyſmaky do potraw/ álbo też miáſto konfektow. Mącz 80c; GostGosp 132.
W przen (1): Wnet weźmie on ſłotki drugi konfekt co Sálomon nápiſał o tych wyznáwácżoch prawdy Páńſkiey RejAp 89.

Synonim: a. lektwarz.

Cf KONFEKCYJA

MM