[zaloguj się]
[pdf]

KONICZEK (10) sb m

o oraz e jasne.

Fleksja
sg pl
N koniczek
G koniczka koniczk(o)w
A koniczka

sg N koniczek (7). ◊ G koniczka (2). ◊ A koniczka (1). ◊ [pl G koniczk(o)w.]

Sł stp notuje, Cn s.v. konik, Linde XVI w.

Dem. od „konik”:
1. Zwierzę domowe; tu zwykle hipokor. (10): Niedawnom go obieździł/ á młody konicżek/ Ieſzcże dwoygá nie nośi głupi miłoſnicżek. RejFig Bb2; RejZwierc 35v, 95.

W połączeniach szeregowych (2): Niezáwádzy też koniczek Wałaſſek/ ynochodniczek Bo ſzkodá tey ſtárey duſſe Iż ſie ná złey ſzkápie kłuſſe RejRozpr F; RejZwierc 113.

W charakterystycznych połączeniach: koniczek gotowy, młody; koniczka karmić, przyodziewać, wycierać.

Zwroty: »koniczka cudzić« (1): Bo konicżká nadobnie cudzimy/ karmimy/ wycieramy/ guńkámi przyodziewamy. RejZwierc 95.

»koniczka osieść« (1): Bo przydą trwogi álbo potrzeby iákie/ [...] iuż śiłá będzieſz miał przed onym chwaſtem co ni konicżká oſieść/ ni drzewecżká w rękę wziąć/ ni zbroicżki na ſię włożyć nie vmie. RejZwierc 113.

Przen: Jazda konna (1):
Szereg: »koniczek, zbroiczka« (1): Też nie leż domá dármo iáko niepotrzebne drewno/ miey ſie też cżáſem do konicżká/ do zbroiczki RejZwierc 28.
a. Źrebię; equulus Murm, Mącz, Cn; equuleus Mącz, Cn; pullus equinus Murm (3): Pullus generale vocabulum est omnium alituum, [...] Pullus equinus, Eyn roſz fllen Konyczek Murm 81, 38; Mącz 107b.
2. [Locusta viridissima L. lub Stenobothrus sp.:
Szereg: »kobyłka i koniczek«: Iáko ſą ty kthorych wy pożywáć możećie/ káżdego rodzáiu Kobyłek y Konicżkow [locustam] wedle ich rodzáiu BibRadz Lev 11 /22 (Linde s.v. kobyłka).

Synonimy. 1. a. źrzebiec, źrzebię, źrzobek; 2. kobyłka, szarańcza, świerczek, świerczyk.

Cf KONIĄTKO, KONIK

MM