« Poprzednie hasło: KONSYLIJARZ | Następne hasło: 2. KONSYLIJUM » |
1. KONSYLIJUM (9) sb n
konsylijum (8), koncylijum (1); konsylijum : koncylijum Mącz (1 : 1).
Zawsze consi-, conci-.
o jasne.
Fleksja
sg | pl | |
---|---|---|
N | konsylijum | konsylij(a) |
A | konsylijum |
sg N konsylijum (4). ◊ A konsylijum (2). ◊ pl N konsylij(a) (3).
Sł stp, Cn, Linde brak.
Znaczenia
1. Rada, ciało kolegialne; narada; consilium Mącz [consilium – rada Mącz 63c, Calep; rada pospolita (persony), senat, radni panowie – consilium Cn] (4): mądre kiedys consilia były mym zdaniem bez tego teraz Polska bydz niemoze. ActReg 97, 183.
Zwroty: »postanowić konsylijum« (1): Convocare consilium, Poſtánowić conſilium czás ku ziazdu dla porády o poſpolite dobro poſtánowić. Mącz 504d.
»zebrać koncylijum« (1): Indicere consilium, Zwołáć/ Zebráć concilium. Mącz 87b.
2. Rozmysł, rozsądna decyzja (1): Bo śiłá ich znamy co Státut vmieią, y piſáć pozwy, zapisy vmieią, á przedśię gdy do práktyki prziydźie, nieumieią ſobie przed ſądem począć, y ex tempore ſobie conſilium wźiąć. SarnStat *5v.
3. Rada udzielana komuś, zalecenie [porada, radzenie się; rada, którą od kogo bierzem albo dajemy komu – consilium Cn] (3): iakosz y Cesarz sąm słał doniego po Consilium ActReg 184, 183; SarnStat 615.
4. Organizowanie, planowanie, dobre rządzenie [sposób, postępek; przemysły dowcip; koniec spraw, przedsięwzięcie, zmierzanie myślą do czego, umysł, intencyja – consilium Cn] (1): Fruſtra enim ſunt foris arma, niſi ſit conſilium domi. ktore Conſilium domowe wſzytko ſye ięzykiem ſpráwuie OrzRozm Q2v.
Synonim: 1. konses.
HG