[zaloguj się]
[pdf]

KOŃCZENIE (7) sb n

-enie (6), -ęnie (1).

o oraz pierwsze e jasne; końcowe e pochylone.

Fleksja
sg
N kończenié
G kończeniå
A kończeni(e)

sg N kończenié (4); -é (1), -(e) (3). ◊ G kończeniå (2). ◊ A kończeni(e) (1).

Sł stp, Cn notuje, Linde brak.

I. Rzeczownik od „kończyć”; o czasie (5):
a. O czynności trwającej: kontynuowanie czegoś zaczętego; continuatio Mącz, Cn; tenor Calep (2): Continuatio, Trwánie/ czinienie czego bes przeſtanku/ kończenie/ prowadzenie przed ſię precz áż do końcá. Mącz 447b.
Wyrażenie: »zaczętej rzeczy kończenie« (1): Tenor – Ton. Zaczętei rzeczi konczenię. Calep 1054a.
b. O momencie końcowym czynności: zaprzestanie, doprowadzenie do końca; absolutio Calep, Cn; conclusio, confectio, consummatio, finitio, peractio, perfectio, perfunctio Cn (3): Absolutio – Dokonanie, konczęnie. Calep 9a.
α. Rozstrzyganie, rozsądzanie, wydawanie wyrokuw jakiejś sprawie [czego] (2): a ſąndi obyczayem viſſzi opyſſanem powtorzony mayą bicz. thile krocz yle krocz bandzye potrzeba az do konyczenya wſzithkich krzywd. MetrKor 40/811.
Wyrażenie: »kończenie sprawy« (1): ModrzBaz 92v cf Szereg.
Szereg: »rozsądzenie i kończenie« (1): Cżás rozſądzenia y końcżenia káżdey ſpráwy [tempus cognoscendi et finiendi unamquamque causam]/ ktoraby do tych ſędźiow przychodźiłá/ niechby był trzy mieśiące. ModrzBaz 92v.
II. Rzeczownik od „kończyć się”; o przestrzeni: ostatnie sylaby wyrazu, końcówka gramatyczna (2): Monoptoton, Co tilko yedno kończenie ma/ tilko ná yednim ſzczeblu zoſtáye. Mącz 329a.

kończenie czego (1): Isonomia, Rowne álbo Rymowne kończenie słów Mącz 175b.

Cf KOŃCZYĆ, KOŃCZYĆ SIĘ

RS