[zaloguj się]
[pdf]

KROCZEK (4) sb m

o oraz e jasne.

Fleksja
sg pl
N kroczek
G kroćzk(o)w
A kroczki
L kroczku

sg N kroczek (1). ◊ L kroczku (1). ◊ pl [G kroćzk(o)w.] ◊ A kroczki (2).

Sł stp, Cn brak, Linde XVII – XVIII w,

1. Dem. od „krok” ‘miara długość’: jednostka miary, piędź, rozpiętość dłoni od kciuka do końca palca środkowego, wynosi ok. 20 cm; palmus Calep (4): A miárá táka być ma iákeś snim zmówił/ Laſzczká ná dwá kroczki. Strum F3, F3v; Palmus, Mensurae genus [...]. Kroczek, piadz. Calep [748]b.
Wyrażenie przyimkowe: »na kroczku« (1): Vczyńże z tych deſzczek Piętrá w téy ſkrzyni/ obracáiąc deſzczki ná przék. [...] Ná piérwſzé piętro ma być vłożóné ná kroczku od ſpodku ſkrzynie/ ná wzwyż czwiérć łokciá. Strum Kv.
2. [Młody karp liczący ok. 20 cm długości: a w starych regestrzech stoi, iż było wsadzono na ryby karpi kroczków cap. 300 LustrKrak I 55, 226, 227, 233, 243; LustrWpol II 25, 41.
Szereg: »kroczki albo piątniki«: Staw [...] będzie mógł weń wsadzić kroczków albo piątników kop 24. LustrWpol II 47.]

Synonimi 1. piądź.

JB