[zaloguj się]
[pdf]

BAŁWOCHWALSKI (36) ai

bałwochwalski (31), båłwochwalski (5); båłwochwalski HistAl, Mącz (2), bałwochwalski : båłwochwalski Biel (8 : 1), SkarŻyw (13 : 1).

Fleksja
sg
mNbałwochwalski fN nN
Gbałwochwalski(e)go Gbałwochwalski(e)j G
Dbałwochwalski(e)mu D D
Abałwochwalski Abałwochwalską Abałwochwalskie
I Ibałwochwalską I
L L Lbałwochwalskim
pl
N m pers bałwochwalscy
G bałwochwalskich
D bałwochwalskim
A m pers bałwochwalski(e)
subst bałwochwalski(e)
I m bałwochwalski(e)mi
f bałwochwalskimi
L bałwochwalskich

sg m N bałwochwalski (3). ◊ G bałwochwalski(e)go (2). ◊ D bałwochwalski(e)mu (1). ◊ A bałwochwalski (4). ◊ f G bałwochwalski(e)j (2). ◊ A bałwochwalską (1). ◊ I bałwochwalską (2). ◊ n A bałwochwalskie (1). ◊ L bałwochwalskim (1). ◊ pl N m pers bałwochwalscy (1). ◊ G bałwochwalskich (6). ◊ D bałwochwalskim (1). ◊ A m pers bałwochwalski(e) (1). ◊ subst bałwochwalski(e) (6). ◊ I m bałwochwalski(e)mi (1). ◊ f bałwochwalskimi (1). ◊ L bałwochwalskich (2).

Sł stp, Cn brak, Linde XVII w.

Przymiotnik od „bałwochwalstwo”; wyznający bałwochwalstwo, wynikający z bałwochwalstwa, nαleżący do bałwochwalstwa; pogański (36): iż ták wiele mąk podeymuieſz/ ile bogow álbo bałwochwálskich chwał cżyniſz. HistAl Kv; LubPs R2v; Przecżże tedy tegoż nie rozumiećie o ſproſnych báłwochwálſkich ofiárach. BibRadz II 95d marg, I 196a marg; iż dawał pomoc krolom báłwochwálſkim Izráelſkim. BielKron 84, 7v, 9, 11, 42, 78v (9); Mącz 81b, 164c; SkarJedn 389; [Marek Aretuzyjański] ieden báłwochwálſki pogáńſki kosćioł mieſzkánie dyabelſkie obálił SkarŻyw 273, 68, 130, 230, 253, 341 (14); Ten [Turczyn] tedy nayduk táki/ co ſie niewiém z iákich puſcz/ y z báłwochwálſkich láſów wyrwał OrzJan 26; WujNT 878; SarnStat 195; á ludźie [...] głupſtwo ono y ślepotę báłwochwálſką/ porzućili. SkarKaz 487a.

W charakterystycznych połączeniach: bałwochwalskie bluźnierstwo, chwała, ciemność, człowiek, dom, drzewo, kapłan (3), kościoł (4), krol, las, miasto, najazd, niewiasta, ofiara (3), ogień (2), ołtarz, pokłon, słup (2), służba (3), ślepota, wymysł, zabobon (2).

a. W polemikach religijnych katolików z innowiercami obelżywy epitet stosowany do katolickich obrządków religijnych (2): iáko [...] bluznićie Páná Iezu Kryſtuſá Syná Bożego/ kiedy wáſze Báłwochwálſkie Mſze tzytaćie KrowObr 168; dowiodę: iż Sbiſzká Kárdynałá krzeſt/ krzeſćiáńſki był: y Mſzą krzeſćiáńſką/ nie báłwochwálſką miewał OrzList e3.

Synonim: pogański.

ZZie