Słownik polszczyzny XVI wieku

« Poprzednie hasło: [KSZYKAJĄCY]

Następne hasło: (KSZYKNĄĆ) »

KSZYKANIE (8) sb n

kszykanie (6), ksykanie (2); kszykanie Leop, Mącz (2), GórnDworz, Calep (2); ksykanie HistAl (2).

ksz- (5), x- (2), kss- (1).

a jasne; e z tekstów nie oznaczających -é.

Fleksja

	sg
N	kszykani(e)
G	kszykaniå
I	kszykani(e)m, ksykanim

sg N kszykani(e) (3). ◊ G kszykaniå (3). ◊ I kszykani(e)m (1) Mącz, ksykanim (1) HistAl.

Sł stp brak, Cn s.v. kszyk, Linde XVI – XVII w.

Znaczenia

1. Gwizdanie, świstanie (o ludziach) (4)
2. Syczenie (o wężu) (2)
3. Szum, porykiwanie, pobekiwanie. (o trzodzie) (1)
4. Głoski szumiące lub syczące (1)

1. Gwizdanie, świstanie (o ludziach) (4): Mącz 391a [2 r.]; Sibilus ‒ Kſzikanie, gwizdanię. Calep 976b, 976b.

2. Syczenie (o wężu) (2): wężowie pocżęli ſie kwápić ku iezioru z wielkim xykánim HistAl H6, H6.

3. Szum, porykiwanie, pobekiwanie. (o trzodzie) (1) : Czemu mieſzkaż między dwiemá gránicámi/ ábyś ſłuchał kſſykánia trzod? [ut audias sihilos gregum] Leop Iudic 5/16.

4. Głoski szumiące lub syczące (1): [który język nacudniejszy] vſzy tho ſáme ſądzą/ nie pothrzebá lepſzych ſwiádkow/ bo w tych dwu mowach [greckiej i łacińskiej] kſzykánia niemáſz ábo bárzo máło GórnDworz F7.

Synonim: 1. gwizdanie.

Cf KSZYK, KSZYKAĆ