[zaloguj się]
[pdf]

KUPKA (9) sb f

Fleksja
sg pl
N kupka kupki
A kupkę
L kupce

sg N kupka (2). ◊ A kupkę (5). ◊ L kupce (1). ◊ pl N kupki (1).

Sł stp brak, Cn s.v. kupa, Linde XVII ‒ XIX w.

Dem. od „kupa” ‘zbiór, calość’ (9):
Zwrot: »w kupkę zebrać, zebrany« (1 : 1): piſmo to w iednę kupkę zebráne Nowym teſtámentem názywamy. NiemObr 73, 141.
a. Od znacz. ‘stos, sterta’; glomulus Cn (6):

kupka czego (2): Merges, Kupki żytá álbo owſu yuſz grábione ále yeſzcze nie związáne/ kuczkámi/ niektorzi zową. Mącz 218b. Cf Wyrażenie.

W porównaniu (1): Potym ſie mieſza [Ipostasis] z vriną/ á gdy zgodzinę [!] poſtogi/ thedy ſie dzieli od vriny w iednę kupkę podobną ogurkowi: albo Szyſzcze Iodłowey. FalZioł V 10.

Zwrot: »w kupkę stulać« = łączyć razem (1): Tedy baba ma z pilnoſcią noſzki [dziecka rodzącego się] w kupkę ſtulać FalZioł V 22a.
Wyrażenie: »kupka rolej« = pagórek, kopczyk (1): Grumus, Kupká roley álbo górka podniosła ná roley. Mącz 150a.
Wyrażenie przyimkowe: »w kupce« (1): ktora ma mleko/ thá go wyćiſnąć kropkę ma ná zwierćiádło/ ieſliż w kupce zoſtánie/ pewnie ſynem chodźi SienLek 112v.
Przen: Dochód, przychód (1): proszę braterskie abysmi wm wczęsciach mych ktorych to własna succeſsia aniemoia, krzywdy nie cżynił gdyz ia też ani wm czynię, ani otym myslę amiałbym wm na tę kupkę tak bydź łaskaw, iako y na owę bomto wm dobrze zasługował y domowi memu ActReg 164.
b. Od znacz. ‘stado’; tu o roju pszczół [czego] (1): Uva item de apibus, Roy pſzczół/ kupká pſzczół. Mącz 511b.

Synonimy: a. kuczka; b. roj.

WG