[zaloguj się]
[pdf]

KURWATURA (7) sb f

kurwatura (5), kurwatora (2); kurwatura KrowObr, RejZwierz, Mącz, NiemObr; kurwatura : kurwatora RejKup (1 : 2).

k- (4), c- (3).

Oba a jasne; kurwatora z tekstu nie oznaczającego ó, prawdopodobnie o pochylone [w rymie do „stuły”].

Fleksja
sg pl du
N kurwatura kurwaturze
G kurwatóry
D kurwaturze
A kurwaturę kurwytury
I kurwaturą

sg N kurwatura (1). ◊ G kurwatóry (1). ◊ D kurwaturze (1). ◊ A kurwaturę (2). ◊ I kurwaturą (1). ◊ pl A kurwytury (1) [w znacz. l.a.]. ◊ [du N (cum nm) kurwaturze.]

Sł stp, Cn notuje, Linde XVI(XVIII) i XVIII w.

1. Laska biskupia, pastorał; lituus Cn [curvatura ‒ załomienie, zakrzywienie Mącz 75b; nagięcie Calep; nagięcie; krzywość; obód, okrąg, obłąk ‒ curvatura Cn] (6): Na rękawicze pięrſczeny Nakładę zdrogych kamieny Bocż potym Biſkupa znàją [...] Curuatore wezmie w ręke A mam nani Boża mękę Ze Srzjbra vljana ċzjſtą Wſytka ktemu pozłoczyſtą RejKup t8; Niebacziſs też Stánu mego Od boga pomazanego Infuli ni Curwatory Płaſczow/ Ornatow/y Stuły RejKup bb7, c6; kośćioł poświącáiąc popiołem ná krzyż od kątá do kątá potrząwſzy Biſkup kurwáturą po onym popiele piſze Greckie obiecádło. NiemObr 22; [Oſma Chorągiew Cżerwona [...] Napis Sanctus Ioannes Białły/ Dwie Kurwáturze żołte/ byłá Biſkupá Pomeráńſkiego PaprHerby 599].

Jako personifikacja symbolizuje biskupa (1): Dziś niewiem Kurwáturá/ co z Infułą rádzą/ Bo ty pánie y z Bogiem/ ſnádnie rády zwádzą. RejZwierz 60.

a. Złośliwy żart słowny polegający na potraktowaniu pierwszej części wyrazu jako odmiennej (jak w zestawieniu); symbol władzy biskupiej staje się przez to symbolem nieobyczajności (1): [przed sądem Bożym] Vyrzyſz teſz tám ſwoie Infuły/ y Kurwytury/ ſwoie nieożęńſtwo/ álbo Anielſki żywot KrowObr 241.
2. Zakrzywiona laska (być może pasterska) (1): Lituus, Pálcat biskupi kurwáturze podobny/ przed czáſy. Mącz 196a.

AK