« Poprzednie hasło: LĄGNĄĆ | Następne hasło: [LĄGNIENIE] » |
LĄGNĄĆ SIĘ (10) vb impf
lągnąć się a. lęgnąć się.
Zawsze się.
Fleksja
indicativus | ||
---|---|---|
praes | ||
sg | pl | |
3 | lągnie się | lągną się |
praes 3 sg lągnie się (7). ◊ 3 pl lągną się (3).
Sł stp, Cn brak, Linde XVI – XVIII w.
Znaczenia
1. Rodzić się, wykluwać się z jajka (4): (marg) Pſom ognánie. (‒) niech przy ſobie [człowiek] nośi łożyſko ſuczé/ tho ieſt błoná w kthorey ſye ſzczeniętá lągną/ y snią na świát wychodzą/ tę gdy przy ſobie mieć będźie/ żaden ſye pies nierzući nań. SienLek 158v.
W przen (w odniesieniu do czynników psychicznych) (3): Więc ſie tu iáko lis ćiągnie A ſtego [gdy się pije drogie trunki] ſie ſſpital lągnie RejRozpr G3v; Gdyż náſze przyrodzenie ták ſie z námi lągnie/ Iże więcey ku złemu niż k dobremu ciągnie. RejWiz 89; A ták nie chodź iáko woł tám gdzye ciáło ciągnie/ Boć záwżdy ná ſwąwolą/ gdzye ſie roſkoſz lągnie. RejWiz 190.
2. Gnieździć się, żyć, przebywać (o ptakach, zwierzętach) (6): á wſzákże lepſza kthemu brzeżołká/ tho ieſt źiemna iáſtkołká/ która ſye w brzegoch lągnie. SienLek 81v; Stoią zamki/ ſtoią mury puſte/ wilcy á świnie dzikie ſie w nich lągną RejZwierc 185v, 186.
W przen (3): RejWiz 3; (nagł) Figurá niedoſtátku. (‒) NIedoſtátek máluią/ w iedney ręce kámień/ A drugą wznioſłá wzgorę/ á ſkrzydłá ma ná niey. Serceby Chciáło wzgorę/ kámień k zyemi ciągnie/ Bo więc trudno mędrowáć/ gdzye ſie nędzá lągnie. RejZwierz 115v; iż prawdá á ſpráwiedliwość potkawſzy ſie ná drodze obłápiły ſie y pocáłowáły ſie/ bo ſie to wſzytko práwie ná iednym gniáździe lągnie RejZwierc 51.
Formacje współrdzenne cf LĄC.
KN