« Poprzednie hasło: (LINAĆ) | Następne hasło: LINĄĆ SIĘ » |
LINĄĆ (8) vb pf
linąć (7), lunąć (1); linąć RejZwierc, KochPs (3), SkarŻyw, ZawJeft, LatHar; lunąć GrabowSet.
Fleksja
praet | ||||
---|---|---|---|---|
sg | pl | |||
3 | m | linął | m pers | |
f | linęła | m an | ||
n | subst | linęły |
imperativus | |
---|---|
sg | |
2 | liń |
fut 3 sg linie (1). ◊ 3 pl liną (1). ◊ praet 3 sg m linął (2). f linęła (1). ◊ 3 pl subst linęły (2). ◊ imp 2 sg liń (1).
Sł stp brak, Cn notuje, Linde XVI – XVIII w.
Znaczenia
1. intransit. Opaść gwałtownie gęstymi kroplami lub wylać się wartkim strumieniem; effuse erumpere, profluere Cn (3):
Frazy: »deszcz linie« (1): Kreẃ po drogách żywa płynie/ Iáko gdy déſzcz wielki linie KochPs 119.
»linie woda« (1): Bo P. Bog ſtáwidlá [!] wod y rzek odiął/ y puśćił y linęłá wodá y powſtały rzeki SkarŻyw 270.
W przen [na kogo] (1): Kłániam ſię tobie y o to/ namiłośćiwſzy P. Iezu/ pirwey niżli z hukiem liną ná mię chmury gniewu twego/ [...] ábyś mię iáko nagłey y nieſpodźiewáney/ tákże też złey/ y bezbożnym właſney śmierći miłośćiwie vchowáć racżył. LatHar 640.
2. transit. Spowodować gwałtowny opad, chlusnąć wodą (5):
linąć co (2): Chmury z hukiem [...] Linęły grad gwałtowny KochPs 114. Cf »linąć deszcz«.
Fraza porówn.: »jakby (jako) linął wodą« = hurmem, wszyscy (nikt) bez wyjątku [szyk zmienny] (2): Skocżyłá ná mury á zá nią wſzyſcy iáko wodą linął. RejZwierc 86; Weyźrzyſz po ſtronách/ iákby lunął wodą/ Nie máſz nikogo/ by chćiał być ochłodą GrabowSet Q2.
Zwrot:»linąć deszcz, deszczem« (1 : 1): KochPs 114; Liń ſrogim deſczem/ roſpuść morſkié wáły/ By nas pobráły. ZawJeft 10.
Formacja współrdzenna: linąć się.
MM