[zaloguj się]
[pdf]

RAMA (4) sb f

rama f (1), [ram] m a. rama f (3).

Pierwsze a pochylone, końcowe jasne.

Fleksja
sg pl
N råma råmy
G råmy råm(o)w
A råmy
L råmi(e)ch

sg N råma (1). ◊ [G råmy.] ◊ pl N råmy (1). ◊ [G råm(o)w.] ◊ A råmy (2). ◊ [L råmi(e)ch.]

Sł stp: rama, ram, Cn: rama, Linde XVII – XIX w.: rama.

1. Konstrukcja z belek, desek lub listew drewnianych (najczęściej w kształcie prostokąta) o różnym przeznaczeniu (z niem. Ram(e)); forma lignea, iugamenta (a. iugumenta) (pl), margo ligneus Cn (4): [Item die 12 aprilis pro 2 rami una ad testudinem ubi servatur argentum s⟨erenissimae⟩ r⟨egiae⟩ m⟨aiesta⟩tis et altera ad hischaus [lege: hishauz, tj. ludwisarnia] gr. 16 RachBonera 1558 153.]
a. Strop (1): Tignus et Tignum Ramá/ poſſowá/ tram/ łátá/ też wſzeláka materia drzewna do budowánia. Mącz 455c; [RachBonera 1558 143; za 22 bale dębowe do ramów [...] fl. 22 gr 10 InwBiskWłoc 1582/233; Płacą knapy, [...] od ramów które zamek buduje, per den. 6. LustrSand 282].
b. Krosna; tendicula Cn (2): lanifex satisfecit pro instrumento lanificum alias zarami [...] quasquidem rami [...] Albertus [...] resignavit ZapMaz II Ł 7/82.
c. Rodzaj tratwy (1): Ramy gdy ſie ślą do Gdańſká/ nie ma ich bráć Szyper/ áż mu ná nich nápiſzą ſkąd ſą/ y dokąd ie ma odeſłáć. GostGosp 94.
d. [Oprawa okna, futryna; cubilia fenestrarum Cn: Item pro rami ad coquinam magnae procurationis, altera ad cubicularios supra coquinas gr. 14 RachBonera 1558 163; item za cenę [tj. cynę] do pobielania ramów na pokój JMości [...] fl. 1 gr. 10 InwBiskWłocł 1582/167.]
e. [Oprawa obrazu: imagines w ramyech 4, imagines maiores etiam w ramyech 3 CracArtific 1544 nr 1118; RachBonera 1558 160, 163; 10 obrazów w ramiech, 4 obrazy bez ramów InwMieszcz 1571 nr 167.]
2. [Krawędź, brzeg otworu: nágniátuyże [piasek] w fláſzę dobrze dłonią/ á cżyśćie náfáſowawſzy zbytek/ kthory wyżſzy ieſt niż rama fláſzána/ then zſtrychni zleguchná precż SienHerb 603a.]

MC