[zaloguj się]
[pdf]

RANIUCZKO (11) av

raniuczko (11), [raniućko].

a jasne; o prawdopodobnie jasne (tak w rano).

Sł stp, Cn brak, Linde XVI (jeden z niżej notowanych przykładów) – XVII(XVIII) w.

Intens. od „rano”: bardzo wczesnym rankiem; antelucane, diluculo Vulg, PolAnt; mane Vulg (11): A ták we dnie vczył w kośćiele/ á w nocy wyſzedſzy przemieſzkawał ná gorze ktorą zową oliwną. Ale wſzytek lud rániuczko ſie ſchodził do niego aby go w kośćiele ſłuchał. BibRadz Luc 21/38, Luc 22/22, Act 5/21; Ale teraz zásię niewiáſty niektore ku więtſzemu nas zádziwieniu przywiodły/ kthore rániucżko były v grobu iego [Jezusa] RejPos 111; WujNT Mar 15/1, Luc 21/38, 24/22, Ioann 8/2; [Przedśięć ia wiem ten Liśiec kędy ná noc śiedźi/ Iutro go záś tá trąbká rániucżko náwiedźi. BielawMyśl E; PlutBBud 107v].

W połączeniu z określeniem dnia tygodnia (1): A wſtawſzy (marg) Ieſus. (–) rániuczko [surgens autem mane] pierwſzego dniá ſzábátu/ vkazał ſię naprzod Máriey Mágdálenie: z ktorey był wyrzućił śiedmi czártow. WujNT Mar 16/9.

Zwroty: »raniuczko wstać« (1): A ták rániuczko wſtawſzy vciekli [królowie Hetytów i Egipcjan] odbieżawſzy namiotow koni y oſłow ſwych w obozie BibRadz 2.Reg 37/7.

»wstać raniuczko« = zmartwychwstać (1): WujNT Mar 16/9 cf W połączeniu z określeniem dnia tygodnia.

a. Nazajutrz rano (1): Potym gdy tám porządnie wſzytko odpráwili/ Rániucżko ſie ná Ratuſz s trzaſkiem poſpieſzyli. HistLan F.
[Zwrot: »raniuczko wstać«: Názáiutrz rániuczko wſtawſzy cáły dźień iádąc áż do wiecżorá nie było wody w woyſku Tátárſkim BielKron 1597 634.
Wyrażenie: »jutro (a. nazajutrz) raniuczko«: przeto jutro raniuczko odbieżawszy wszytkich spraw do Jej KM pojedziemy. ListyZygmAug 1554/298; BielKron 1597 634.
Szereg: »raniuczko, skoro ze dniem«: Po odejściu tych swatów poczęli się byli do nas skradać to tam złodziejstwo; ale iż straż nasza na brzegu poczuła, i myśmy ostrożni byli, gdyśmy się porwali do rusznic, rozwinęli się [tj. rozproszyli się]. Raniuczko, skoro ze dniem wsiadszy na osły, [...] jachaliśmy z dobrą milę miedzy pyramides RadzPodróż 174.]

Cf RANIUCHNO

ECB