[zaloguj się]
[pdf]

LŻYĆ SIĘ (11) vb impf

sie (6), się (5).

Fleksja
indicativus
praes
sg pl
1 się lżą
2 lżysz się
3 lży się
praet
sg
3 f lżyła się
conditionalis
sg
2 m byś się lżył
3 m by się lżył
n by się lżyło

praes 2 sg lżysz się (1). ◊ 3 sg lży się (4). ◊ 1 pl się lżą (1). ◊ praet 3 sg f lżyła się (1). ◊ con 2 sg m byś się lżył (1). ◊ 3 sg m by się lżył (1). ◊ n by się lżyło (2).

Sł stp, Cn brak, Linde XVI w. s.v. lżyć.

I. W funkcji zwrotnej; hanbić się, poniżać się (6): oto ſie lżyſz/ oto cie bábą zową/ oto daſz ieździć ledá komu po ſobie RejPos 263v; WierKróc Bv.

lżyć się czym (2): Ratzeibiſie drugi zwas [senatorowie] zarzekl thego Stolka przi Panſkiem boku/ ktorem ſie wiecei lzi á nizeli zdobi PaprUp E; CiekPotr C2v.

lżyć się przy kim (1): prośił pokornie/ áby ſię tam ták zacny przy nim nicżemnym nie lżył. SkarŻyw 597.

W przeciwstawieniach: »lżyć się ... wspinać się, zdobić się« (2): Toć będzie napocżćiwiey/ kiedy środkiem poydzieſz [...] Bo ieſlibyś ſie wſpinał názbyt nád ſwą miárę/ Albo ſie lżył nád ſwoy ſtan/ ſtráćiſz v wſzech wiárę. RejZwierz 29v; PaprUp E.

Szereg: »lżyć się i szpecić się« (1): Nie kocham ſię ia w owych trefnych obyczáiách Y byſtrych, ktorymi ſię lżą dobrzy y ſzpecą. CiekPotr C2v.
II. W funkcji biernej (5):
1. Być poniżonym (4): Bo wiedział iſz zá ich grzechy/ nie tylo ſię święty á cżći godny ſtan ich Kápłáńſki lży/ ále teſz inni ſię ku grzeſzeniu pobudzáią. SkarŻyw 107; GostGosp 12.

lżyć się czym (2): Zda mi ſie by mu ſzcżęſcie/ doſtátniey ſłużyło/ Pewnieby ſie tym ptaſzkiem/ to gniazdo nie lżyło. RejZwierz 64; Przechodzenia po kośćiele/ rozmow świeckich/ y długich y nie przykłádnych ſtrzeżmy ſię. Bo ſię tym dom Páńſki lży y do nieczći przywodźi. SkarKaz 456a.

2. Stawać się słabszym, osłabiać się (1): Przyſzłá káźń/ trwogá przytomna ſię lżyłá/ Stráchu nie cżyniąc we mnie/ ni żáłośći GrabowSet I3v.

Formacju współrdzenne cf LŻYĆ.

JW