Fleksja
sg |
m | N | łaciński |
f | N | łacińskå |
n | N | łacińskié |
G | łacińskiégo |
G | łacińskiéj |
G | łacińskiégo |
D | łaciński(e)mu |
D | łaciński(e)j |
D | łacińskiému |
A | łaciński, łaciński(e)go |
A | łacińską |
A | łacińskié |
I | łacińskim |
I | łacińską |
I | łacińskim |
L | łacińskim |
L | łacińskie(e)j |
L | łacińskim |
pl |
N |
m pers |
łacińscy |
subst |
łacińskié |
G |
łacińskich |
D |
łacińskim |
A |
subst |
łacińskié |
I |
m |
łacińskimi, łaciński(e)mi |
f |
łacińskimi, łaciński(e)mi |
n |
łacińskimi, łaciński(e)mi |
L |
łacińskich |
inne formy |
G sg n skostn - z łacińska
|
sg m N łaciński (63). ◊ G łacińskiégo (100); -égo (20), -(e)go (80). ◊ D łaciński(e)mu (7). ◊ A łaciński (45), łaciński(e)go (5). ◊ I łacińskim (63). ◊ L łacińskim (122), skróty (35). ◊ f N łacińskå (8). ◊ G łacińskiéj (22); -éj (4), -(e)j (8). ◊ D łaciński(e)j (2). ◊ A łacińską (14). ◊ I łacińską (7). ◊ L łacińskie(e)j (5). ◊ n N łacińskié (32); -é (14), -e (2), -(e) (16); -é : -e JanNKarKoch (4 : 2). ◊ G łacińskiégo (15); -égo (4) JanNKar (3), JanNKarKoch, -ego (2) MurzHist, MurzNT, -(e)go (9). ◊ D łacińskiému (2); -ému (1), -(e)mu (1). ◊ A łacińskié (18); -é (6), -(e) (12). ◊ I łacińskim (8). ◊ L łacińskim (3). ◊ pl N m pers łacińscy (18). subst łacińskié (59); -é (2), -(e) (57). ◊ G łacińskich (62). ◊ D łacińskim (2). ◊ A subst łacińskié (40); -é (1) OrzJan, -e (1) Oczko -(e) (38). ◊ I m łacińskimi (4) SkarJedn (2), SkarŻyw, CzechEpPOrz, łaciński(e)mi (1) BielKron. f łacińskimi (5) SkarJedn, CzechEp, WujNT (3), łaciński(e)mi (7) HistAl (4), BudNT (3). n łacińskimi (2) CzechRozm, łaciński(e)mi (1) SapEpit. ◊ L łacińskich (31). ◊ G sg n skostn z łacińska (1). ◊ skróty (30).
1.
Odnoszący się do Lacjum i Laiynów oraz starożytnych Rzymian;
Latialis Mącz, Latius Mącz; Latiniensis, Latinus Cn (23):
CAto mędrzec, poeta łacinſki, za cżaſu Virgiliuſa w Rzymie był. BielŻyw 125,
122;
dał mu [Eneaszowi] krol Láćińſki corę ſwoię Láwinią za małżonkę BielKron 60v;
Aſskánius Potym ná mácochę był łáſkaw/ y vſtąpił iey kroleſtwá Láćińſkiego BielKron 60v;
Szoſtha [część ziemi włoskiej] łáćińſka álbo Láćium/gdzie Tyber rzeká wpada w morze Triremſkie BielKron 276,
60v [4 r.],
104,
133;
Laczynſkie historie wiarą y znaiomością od Greczkich authorow bywaią potpierane KwiatKsiąż H2v;
Latialis, Co z łáćińskiey źiemie yeſt. Latius idem. Mącz 185b,
185b [2 r.];
Gedimin nád to Lás ćiemny Bogom poſwięćił (co zwano v łáćinſkich pogan y inſzych národow Lucus, a Litwá v dziś Lás zowie Laukos) StryjKron 400.
W połączeniu szeregowym (1): Rzymiánie poſłáli do Grecyey/ do Zydowſkich/ Greckich/ y Láćińſkich miaſt/ męże zaene y vcżone BielKron 132.
W porównaniu (1): Ten [Jan Kochanowski] Láćińſki Maro grzmotny/ ten ieſt Naſo ſnádny KlonŻal B4.
W charakterystycznych połączeniach: łacinska(-i, -ie) historyja, kraina, krol (5), krolestwo, książę, państwo, poeta (3), ziemia (2).
Zestawienia: »Brama Łacińska (
a. ktorą Łacińską zowią)« =
miejsce męczeństwa św.
Jana Apostoła (
2):
SkarJedn 88;
Wiedziono Apoſtołá do bramy ktorą Lácinlką zowią w Rzymie SkarŻyw 408.
»droga łacińska« = via Latina (droga przebiegająca przez Lacjum łącząca się z via Appia) (1): potym wnocy Chrześciánie przyſzedwſzy/ milę ie [cialo Gordyjanusa] od Rzymu pogrzebli/ na drodze Lácińſkiey SkarŻyw 429.
»Jan przed Fortą Łacińską« = św. Jan Apostoł (1): Day Boże/ ábyſmy przes Monikę od związek grzechow náſzych byli wybáwieni: Tákże teſż przes Gotartá/ przes Ianá przed fortą Láćińſką KrowObr 172v.
Szereg:»łaciński, rzymski« (1): Tullius kráiny Láćińſkie woiował/ Márcyus Rzymſkie BielKron 109.
2.
Mający związek z językiem łacińskim, posługujący się łaciną;
Latinus Murm, Mącz:, Cn (676):
Murm 1;
KromRozm I G4;
MurzNT kt,
166 marg,
196 marg;
LibMal 1553/177v;
GliczKsiąż L7v;
GroicPorz b,
f3,
ev,
tv,
kk;
BibRadz *4v;
OrzRozm K4;
BielKron 435 [2 r.];
Barbaralexis, Nie łácińskie słowo. Mącz 23b,
115a,
185b;
OrzQuin K,
T4v;
SienLek 195,
V2;
GórnDworz F6,
F4,
F5,
F6,
F6v [2 r.],
F8;
GrzepGeom N;
RejPos 343v;
RejZwierc 7,
13v,
54,
164;
RejPosRozpr e2v;
Pocżątku tego rozdziału wedle láćińſkiego textu niemáſz w tym naſzym wykłádzie BudBib 15 arg,
B2 [3 r.],
B2v [2 r.],
B4v [2 r.],
C [2 r.],
C2 (
14);
Wiedz że ſame kśięgi Láćinſkie miedzy ſobą niezgodne BudNT przedm b2v,
a6v,
b2v,
b3 [3 r.],
b5v,
b6v (
72);
CzechRozm 27v,
127,
253 marg;
ModrzBaz 5,
134v;
ModrzBazBud ¶6v;
SkarJedn 361;
Oczko A4v;
SkarŻyw 195,
583;
StryjKron 46,
A6 [3 r.],
727;
CzechEp 136,
187,
417;
LatHar nlb 7v,
74,
317 marg,
360 marg;
żaden mądry tego nie rzecze/ żeby wedle Graeckieh kśiąg miáły być Laćińſkie popráwowáné. WujNT przedm 11;
L. Znáczy kśięgi Lácińſkie ſtáre/ nie drukowáne ále ręką piſáne WujNT przedm 29,
15 [2 r.],
16,
19 [2 r.],
23,
24 (
66);
drugié záśię łáćińſkie [a] znáczoné było kréſką nád nim JanNKar E,
C4,
E,
E2v,
E3,
E4 (
12);
JanNKarKoch D4v,
Ev[2 r.],
E3v [2 r.],
Fv,
F2v,
G2;
SarnStat 59, 74, 90, 244, 770 (86): A ták na ten wierſzyczek łáćinſki moy brácie/ Pomni Więc CzahTr Cv,
K2;
Ważyłem ſie przedśię z powodu naprzód [...] Symonideſá kocháhégo, który go tákże wiérſzem łáćińſkim wydał; potym y z powodu zacnéy rzeczy ſáméy, y z cnót wielkich młódziéńcá tego GosłCast 6.
W połączeniach szeregowych (5): BudBib kt; Nád to wiele ieſt imion Graeckich/ Zydowſkich/ y Łáćinſkich/ ktore tę liczbę czynią. WujNT 870, przedm 17, s. 391; VotSzl A4v.
W przeciwsiawieniu: »łacińskie ... barbarum« (1): Koch. L. dwoie: iedno Łáćińſkie/ któré tak piſać/ ladaco/ lód/ wilk/ ktokolwiek. Drugie barbarum, któré tak piſać/ klotka/ laſkawy/ lakomy. JanNKarKoch F.
W charakterystycznych połączeniach: łaciński (-a, -e) akcent, autor, dźwięk [= brzmienie] edycyja (3), egzemplarz (8), filozof, głos [= głoska], historyk (4), imię [= nazwa] (2), kanon, kraina, kronika (2), księgi (67), modlitwa, nauka, nazwisko [=nazwa], oracyja (3), pień [=rdzeń], pisanie; pisarz (2), poeta (4), proza, przekład (8), przekładacz, przełożenie, przydatek, przypowieść, reguła, rytm, słowo (40), statut (9), szkoła [= budynek], tekst (30), tłumacz (23), wirszyk (2), wykład; z nazwą litery (17).
Zwrot: peryfr. »wieść swoj język łacińskiemi słowy« = mówić po łacinie (1): Ieśli wiedźieſz ſwoy ięzyk łáćinſkiemi ſłowy/ Orſzak ludźi z pilnośćią ſłucha ćię gotowy SapEpit B.
Wyrażenia: »łacińska biblija« [
szyk 2 :
2] (
4):
Biblia To iest. Kxięgi Stharego y Nowego Zakonu/ ná Polſki ięzyk/ z pilnośćią według Láćińſkiey Bibliey od Kośćiołá Krześćiáńſkiego powſſechnego przyięthey/ nowo wyłożona. Leop kt;
LatHar nlb 6,
139 marg;
WujNT przedm 5.
»łaciński rym« (1): Modlitwá S. Thomaſzá Láćińſkim rymem piſána LatHar 385.
»łacińskie terminy« (1): Wyrywáiąc dźiwne Práwne Láćinſkie Terminy/ Ale muśiſz iuż ná ſtronę pánie duſzko zniemi. Bo thu proſtak naydźie wſzytko iuż Polſkiem ięzykiem GroicPorzRej C3v.
peryfr. »w łacińskim ubierze« = po łacinie (1): wypráwiwſzy go [Józefa] z tąd do cudźych dworów w Láćińſkim vbierze y ięzyku: godno y przystoyno, áby ſię téż był v náſzych po Połſku [!] vkazał. GosłCast 5.
»łacińska Wulgata« (2): Czemu z Láćińſkiey wulgaty text przełożony. WujNT przedm 9 marg, przedm 12.
Zestawienia: »łaciński (-a) język, mowa, rzecz« =
Latina (
a.
Romana)
lingua Mącz [
szyk 125 :
45] (
153 :
14 :
3):
OpecŻyw 139v;
FalZioł +2;
BielŻyw 91,
128,
129;
SeklKat X4;
RejKupSekl a6;
MurzHist A2;
MurzNT 1 marg;
KromRozm II k2v;
GliczKsiąż A4v,
I8v,
L2v;
GroicPorz A3v,
A4,
C2,
bv;
I dla tego teſz tę Mſzą wielebną/ Laćińſkim/ tho ieſt/ pogáńſkim iężykiem tzytaćie KrowObr 198,
68,
151v,
198 [2 r.],
Rr2;
RejWiz 66;
BibRadz *5;
GórnRozm B2v [2 r.];
Przeto ten ſláchetny ięzyk łáćińſki przez obcy narod gruby bárzo ſie w mowie odmienił BielKron 276,
147v,
183,
208,
225,
343 (
22);
KwiatKsiąż kt,
E4;
Elegantia sermonis latini, Foremność rzeczi łáćińskiey. Mącz 188a,
23b [2 r.],
92d,
101b,
119c,
185 [3 r.] (
12);
MączKoch nlb 12;
muśiałem dla Aptekárzá łáćinſkim ięzykiem tákowy recept piſáć SienLek 57,
Yyy;
LeovPrzep kt [2 r.];
RejAp 74,
121v;
Láćińſka mowá ieſt v nas bárzo poſpolita GórnDworz F4,
F6,
F7,
F7v,
G5v;
GrzepGeom Dv,
D2;
RejPos 243;
BiałKat 56,
288v;
KuczbKat 1;
RejZwierc 2v,
141,
210,
266,
274v;
WujJud 133;
BudBib kt,
B4v,
Cv,
C2v;
Strum A4v;
BiałKaz I3v [2 r.];
BudNT przedm b3,
b5,
b6v,
c,
c2,
c3;
Dziwuią ſie też náſzych w ięzykach biegłośći/ Y w Láćińſkiey wymowie wſzytkich beſpiecżnośći. StryjWjaz A4 [2 r.],
C4;
CzechRozm 127v [3 r.];
ModrzBaz kt,
[16]v,
131v;
ModrzBazBud ¶5;
SkarJedn 173,
216 [2 r.],
283,
323,
360,
d7;
tho ſnádniéy/ wymowniéy/ y ſzyrzéy/ Láćinſką mówą vdáćby ſye mogło Oczko A4v,
15v;
SkarŻyw 362,
583;
StryjKron A3v,
46,
04,
288;
CzechEp 226,
[386];
NiemObr 160 [2 r.];
Calep 585a;
GórnTroas 5 [3 r.];
LatHar 78;
WujNT przedm 2,
5,
9,
20,
30 (
8);
JanNKar A3v,
C [3 r.],
Cv,
C2 [3 r.],
C3v [2 r.] (
17);
JanNKarGórn D4;
SarnStat 863,
1004,
1005,
1224;
VotSzl A4v;
GosłCast 5;
SkarKazSej 679b.
»litera łacińska« [szyk 7 : 5] (12): kazał koronę złotą ſpráwić [...] a ná niey kazał vcżynić tytuł literámi Greckiemi y Láćińskiemi tym obycżáiem. HistAl M8, K6, L3v, M7v; Náſtáło záſię piſmo Cżeſkie z Láćińſkich liter GórnDworz F5; WujNT Lue 23/38; JanNKar B3, C2v, C3v [2 r.], Dv, Gv.
»obiecadło łacińskie« (2): KrowObr 100v; ze dwudźieſtu cztérzech liter ſtánęło obiecádło Greckié, á potym wedle niego y Láćińſkie JanNKar B3v.
»pismo łacińskie, na kształt łacińskiego« [szyk 10 : 3] (11 : 2): MiechGlab *2; KromRozm I Av; zebrałem na polſki iężyk tę źałoſną Hiſtorją zlacińſkiego piſma wielá vczonych ludźi MurzHist A3v; BielKron 347, 51v, 436v; RejZwierc 27Av; ModrzBaz 131v; LatHar 725; JanNKar E3 [2 r.], F; SarnStat 1061 [idem] 1190.
Szeregi: »ani (nie (tylko), tak(o)) grecki, (i, a, ani, jako
itp.) łaciński« [
szyk 107 :
29] (
136):
OpecŻyw 139v;
FalZioł I 108;
BielŻyw 91;
HistAl K6,
L3v,
M7v,
M8;
MurzNT 1 marg,
12 marg;
KromRozm III H4;
KrowObr 100v,
I51v;
BibRadz kt,
*5;
OrzRozm Q4;
kſiąg [Orygenesa] wiele przyięto y wiele popalono w Krześćiáńſtwie/ ták w Greckim iáko y w Láćińſkim ięzyku. BielKron 150v,
128v,
143v,
150v,
159v,
162v (
14);
KwiatKsiąż E4;
Mącz 23b,
122c;
OrzQuin Yv;
GórnDworz F5,
G5v,
Bb7v;
GrzepGeom A,
C;
BielSpr 28v;
WujJudConf 235;
BudBib B4,
I 236,
299;
BudNT przedm b2v [2 r.],
b5,
b7,
b8v,
c2v (
14);
CzechRozm 125,
125v,
126,
127,
127v [3 r.] 136v;
Iák oni Philozopbi Greccy y Láćińſcy/ Są ná wſzytko ćwicżeni ći Ruſacy wſzyſcy. PaprPan B,
S3,
Cc3;
Bo tjlo ty dwá ſą ięziki Grecki á Láćinſki/ ktorymi wiárá S. powſzem świećie rożſzerzoná y ſzczepioná ieſt SkarJedn 360,
323;
StryjKron 86,
94,
110;
CzechEp 158,
267;
KlonŻal B4 marg;
GórnTroas 5 [3 r.];
OrzJan 26;
LatHar 78,
725;
WujNT przedm 2,
3,
4 [2 r.],
8,
9 [2 r.] (
49);
JanNKar C3;
JanNKarKoch G3 [2 r.];
SarnStat 1190;
GosłCast 5;
KlonFlis A3. [
Ponadto w połączeniach szeregowych 4 r.].
»(ani) łaciński, i, (a, ani itp.) polski« [szyk 11 : 5] (16): iſz to ieſt Polſkié a nielacińſkie [pisanie] MurzHist A2v; GroicPorz eev; GórnDworz F6; CzechRozm 63; niewiem ktore nazwiſko [= nazwa] lepſze/ ieſli Polſkie ieſli łáćinſkie StryjKron 572; LItánia Greckie ſłowo ieſt/ ktoreſmy vſtáwicżnym zwycżáiem/ w Láćińſkie y Polſkie nieiáko przemienili LatHar 171; SarnStat 21 marg, 22 marg, 679, 770, 781 [2 r.] (9); Rożność niektorych ſłow Láćińſkich y Polſkich do tey materyey należących. KlonFlis 5v. [Ponadto w połączeniu szeregowym 1 r.].
»(ani) łaciński i (albo, ani) włoski« [szyk 4 : 1] (5): RejZwierc 210; Ducie/ złáćinſkiégo/b włoſkiégo ięzyká/ nic inſzego nie ieſt/ iedno ſtrumień do głowy przypráwióny Oczko 15v; JanNKar C4v, D; przetóż ſie tu znáyduią ſtároświetckie árchaiſmy, ktore ſie áni z Láćińſkimięzykiem áni z Włoſkim niezgadzáią. SarnStat 1224.
»rzymski to jest łaciński« (1): Ceſarzowie wſzyſcy bárzo długo niechćieli ſię zwáć Greckimi/ iedno Rzjmſkimi Ceſarzmi: y iężykiem Rzymſkim to ieſt Láćińſkim/ páńſtwo ono świáta práwie wſzytkiego ſpráwowáli SkarJedn 173.
Wyrażenie przyimkowe: »z łacińska« (1): Thesz to ymyą marya zlaczynſka wzyąto od morza uyelkyego gorzkyego bo yako morze yeſt matka wſzytkych uod tak marya matka kozdey laſky PatKaz III 113v.
W przen (1): A niemniéy y to ſławni/ nie mniéy znákomići/ Któré ſprawcá Láćińſkich ſłodkobrzmiących nići Vcżćił pieśniámi ſwémi nád złoto drożſzémi KochMuza 27.
a.
W funkcji rzeczownika: »łacińskie« (38) :
OpecŻyw kt;
FalZioł IV 7a;
A yednák Hyeronim S. álbo ktokolwyek ná łáćińſkye wykłádał nowy zakon/ yedno ſlowko/ od ktorego páſtyrze zową/ v Pyotrá páſć/ v Lukaſſá rządźić wyłożył KromRozm III H4v;
Gdźiem s ſwey głowy nic nie piſał/ iedno com z Láćińſkiego wźiął GroicPorz A3v; BielKron Mmmm2;
KwiatKsiąż kt;
GórnDworz F2v,
F6;
KuczbKat kt;
BudBib Bv,
C2v [3 r.];
Przez Cyprianá Báziliká z Láćińskiego ná Polſkie przetłumácżone ModrzBaz kt;
ModrzBazBud ¶5v;
obiedwie Láćińſkiego nierozumiáły SkarŻyw 582,
435;
bo Iberi wykłádáiá ſie ná łáćinſkie Foſſores, po náſzemu Kopacze álbo Hawerze StryjKron 16,
375;
ReszPrz 69 [2 r.];
GórnRozm F3;
LatHar 384 marg;
JanNKar E4;
NA przełożenié Státutu z łaćinſkiégo ná polſkié/ y ná zgadzánié y znaſzánié wſzytkich ſtátutów/ deputuiem páná Lubelſkiégo SarnStat 57,
676,
762.
W charakterystycznych połączeniach: na łaciński(e) (2), w łacińskim (4), z łacińskiego (27).
Szeregi: »(nie tylko) z łacińskiego i (ale, (a)niżli) z greckiego« [
szyk 5 :
5] (
10):
KromRozm III N3;
BielKron 138;
Nowy Testament Páná náſzego IESVSA CHRISTVSA. Z nowu z Láćińſkiego y z Gręckiego ná Polſkie wiernie á ſzczyrze przełożony WujNT kt,
przedm 15 marg,
16,
17 [2 r.],
20,
21 [2 r.].
»z łacińskiego i z polskiego« (1): Státuty z Láćińſkiégo y z Polſkiégo Káźimiérzowé o Rzékách, w Metryce znaydźieſz SarnStat 516.
3.
Katolicki, odnoszący się do wyznania chrześcijańskiego obrządku zachodniego, posługującego się w liturgii językiem łacińskim (129):
KromRozm III P3,
P4v,
O4v;
KrowObr 17,
Vu2v;
BielKron 344;
KuczbKat 105;
A w Láćińſkim Canonie iáwnie ſie okázuie/ y dochodźimy tego/ iáko znienacżká przyſzywáne łáty álbo ſztuki do tego Cánonu. WujJudConf 235;
Także Grekowie Láćińſkie kśięgi zá podeyrzane/ á ſwoie zá prawdziwe pocżytáią. BudNT przedm bv,
a6v,
c;
Y vpátrzywſzy cżáſy ná wtorym zborze/ gdzie ſię byli do Cárogrodu zá pozwolenim Dámáſa Papieżá ſami wſchodni 150 Biſkupi bez záchodnich Láćińſkich/ ná wyznánie wiáry o Duchu S. [...] z iácháli SkarJedn 175;
Grekowie znowu odſzcżepieńſtwo ſrożſze niſzli pierwſze y dłużſze zácżęli/ gdy Láćińſkie Kápłany z Bulgáryey mocą wyganiáli. SkarJedn 223,
A*,
165,
232,
258,
260 (
13);
SkarŻyw 576;
ſłuchaymy Láktáncyuſá onego zacnego/ y ſtárego Scriptorá Láćińſkiego CzechEp 257;
O S. Auguſtynie Biſkupie y Doktorze Láćińſkim. LatHar 450,
76,
447,
448,
450 [2 r.],
454.
W charakterystycznych połączeniach: łaciński(-a, -ie) arcybiskupstwo (2), biskup (2), cesarz (2), doktor (25), historyk (3), kanon, kapłan (3), koncylijum (3), książę, księgi (3), księża, nauczyciel, nauka, ojeiec (6), pan, papież (2), pater, pisarz, skryptor, wiersz.
Wyrażenia: »łacińska ceremonija« [
szyk 1 :
1] (
2):
Bo Grekowie naſzemi ſię Láćińſkimi Cerymoniámi y obrządkámi brzydzili SkarJedn 370;
StryjKron 135.
»łaciński kościoł« = wyznawcy Kościoła rzymskokatolickiego [szyk 22 : 17] (39): Ten to [papież Donus] był Synod wielki w Konſtántynopolu vdzyáłał [...] áby ziednocżyli kościoły Greckie z Láćińſkiemi BielKron 166v; WujJudConf 225, 247; SkarJedn 154, 229, 238, 244, 247 (31); SkarŻyw 576 [2 r.]; tá dyſputácya miedzy Láćińſkim á Greckim kośćiołem o pochodzeniu Duchá ś. nic inſzego nie ieſt/ iedno ſzkolna zábawká. ReszPrz 87; WujNT 35, 726.
»łaciński kościoł« = świątynia [szyk 6 : 3] (9): Kośćioły Láćinſkie w Grecyey Grekowie pſowáli. SkarJedn 372 marg, 244 [2 r.], 250 [2 r.], 371, 372, d7; WujNT 35.
»msza łacińska« [szyk 4 : 3] (7): Nie Kryſtus tedy tego poſtánowił/ áni Apoſtołowie iego/ ále łáćińſką álbo pogáńſką thę wáſzę Mſzą/ naprzod Portueńſki Biſkup wymyſlił KrowObr 198v, 198v [3 r.], Ss2v; Przetoż y to mieyſce dármo nam haeretycy przećiwko Mſzey Láćińſkiey zádawáią WujNT 615, 614.
»łaciński obrządek« [szyk 3 : 1] (4): Wſzákże y Láćińſkié ohrządki kośćielne/ tákże dobre/ y podomno więtſzey powagi y więtſzego ſerdecżnego á Duchownego nabożeńſtwá pełne ſą SkarJedn 385, 226, 265, 370.
»łacińska(-ie) wiara (a. wyznanie)« [szyk 1 : 1] (2): Beſſaryon Niceńſki długo Láćinſkie wyznánie chwaląc: ná koniec tym zámknął SkarJedn 291, 310.
Szeregi: »(nie tylko, tak) grecki, (jako (i), ale, a, niż) łaciński; grecki z łacińskim« [
szyk 25 :
16] (
38;
3):
KromRozm II p;
Co y Concilia/ nie tylko poſtronne łáćinſkye y Greckye/ [...] ále y powſfechne ſtáre y nowe yednoſtáynye wyznawáyą. KromRozm III P3,
Q2;
BielKron 166v;
WujJudConf 34,
225,
247;
ſłuchaymy ſtárożytnych y świętych Doktorow Láćińſkich y Greckich/ iáko oni te ſłowa Chryſtuſowe/ ktore ſię przywiodły o przełożeńſtwie Piotrá S. nád inne/ rozumieli SkarJedn 65,
A6v,
4,
134,
259,
264 (
17);
SkarŻyw 354;
CzechEp 75,
357,
373;
CzechEpPOrz **3;
ReszPrz 87;
Ná tę Ewángelią piſáli oſobliwie/ Auguſtyn przednieyſzy Doktor Láćińſki/ y Cyrillus zacny Doktor Graecki. WujNT 300,
35,
68,
342,
403,
600 (
11).
»rzymski i łaciński« [szyk 6 : 1] (7): Tedy mniemáli Grekowie/ áby ſię do nich páńſtwo Rzymſkie przenioſło/ [...] chcąc Rzymſką y Laćinſką ſławę/ ktorey nie bárzo ſprzyiáli/ záćmić SkarJedn 173, 39, [218], 229, 349; SkarŻyw 576; StryjKron 135.
»latski to jest łaciński« (1): Czyli nas od wiáry Látſkiéy/ to ieſt Láćińſkiéy/ (bo ſámi ſą Greckiey) Láchy zową KochCz Bv.