[zaloguj się]
[pdf]

NACIESZYĆ SIĘ (14) vb pf

sie (11), się (3).

a oraz e jasne.

Fleksja
inf nacieszyć się
praet
sg
3 f nacieszyła się
imperativus
sg
3 niech się nacieszy
conditionalis
sg
2 n byś się nacieszyło
3 m by się nacieszył

inf nacieszyć się (6). ◊ fut 2 sg nacieszysz się (1). ◊ 1 pl nacieszymy się (1). ◊ 2 pl nacieszycie się (1). ◊ praet 3 sg f nacieszyła się (1). ◊ con 2 sg n byś się nacieszyło (1). ◊ 3 sg m by się nacieszył (1). ◊ imp 3 sg niech się nacieszy (1). ◊ part praet act nacieszywszy się (1).

Sł stp, Cn brak, Linde XVII – XVIII w.

Doznać uczucia radości, zadowolenia, rozweselić się (niekiedy z subiektywnym podkreśleniem wysokiego stopnia) (14): Vważyſz to ſobie/ ácżbys ſie mógł do cżáſu kęs nácieſzyć/ ieſliżby to tobie zárownáło zá ty dáry/ [...] ktore ſą wiecżne RejPos [136]v.

nacieszyć się z kogo, z czego (2): A chceſzli ſie też poſmiáć/ ázaſz nie znaydzieſz onych krotofilnych fábułek/ onych mądrych ludzi/ s kthorych ſie y nácieſzyć/ y náucżyć ſie záwżdy cżego możeſz. RejZwierc 173; CzahTr E4.

nacieszyć się czym (5): RejWiz 32; [wolą bialogłowy] nie záchowáć ſie temu/ kogo podcżás s ſerczá miłuią/ niżliby ſie do woley lámentem vſtáwicżnym iego nácieſzyć niemiáły. GórnDworz Dd3; RejPos 181v; KochPs 9; A iednák mądrzy y w obeſzłośći dozorni ludźie/ tym co ieſt/ náćieſzyć ſie mogą. GostGospSieb +4v.

nacieszyć się nad kim (1): áno iuż nieprzyiaciel nácieſzywſzy ſie nád námi roſkoſzuie ſobie w onych łupiech náſzych. RejZwierc 261 v.

W przeciwstawieniu: »i nastraszyć się i nacieszyć« (1): iuż ſie tám cżtąc y náſtráſzyſz y nácieſzyſz/ y náucżyſz przy cżym rádſzey zoſtáć maſz RejAp BB5v.

W charakterystycznych połączeniach: nacieszyć się lamentem [czyim], rozmową, tym co jest, upadkiem [czyim], uporem swym; nacieszyć się kęs.

Zwrot: »do wolej nacieszyć się« (1): GórnDworz Dd3 cf nacieszyć się czym.
W przen (4):

nacieszyć się czym (1): [nieszczęście] Będźieſz/ po ſercu/ iad ſwoy roźlewáło/ Byś ſię mym łkániem kiedy náćieſzyło? GrabowSet H2.

nacieszyć się nad czym (1): Pan powiedzieć raczył/ iż ſie iuż teraz nácieſzyłá duſzá moiá nád domem Achábowym. RejZwierc 10v.

W połączeniu szeregowym (1): pilnieyſza dáleko cżymby ſie vmyſł nápáſł/ nácieſzył/ á w nadobney ſpráwie/ á w vcżćiwych poſtępkoch áby cie y ſpráwił y poſtánowił. RejZwierc 20v.

Zwrot: »nacieszyć się do woli« (1): Niech ſię náćieſzy niebogá [o duszy] do woli/ A ćiáło/ któré odpoczynek woli/ Niechay tym czáſem teſknice nieczuie KochFr 57.

Synonimy: naradować się, naweselić się.

Formacje współrdzenne cf CIESZYĆ SIĘ.

JR