[zaloguj się]
[pdf]

NAGŁOWEK (9) sb m

a pochylone; teksty nie oznaczają ó oraz é; e prawdopodobnie jasne (tak w -ek).

Fleksja
sg pl
N någłowek
G någłowka
A någłowek någłowki
I någłowki(e)m

sg N någłowek (2). ◊ G någłowka (3). ◊ A någłowek (1). ◊ I någłowki(e)m (1). ◊ pl A någłowki (2).

Sł stp brak, Cn notuje, Linde XVII – XVIII w.: nadgłówek.

1. Uzda; capistrum Calep, Cn; aureae Calep (8): Aureae ‒ Nągłowek. Calep 116b, 163b; [rząd zwonkowy w pudle, nagłówek brunatny na konia ze zwonkami InwMieszcz 1571 nr 191].

W połączeniach szeregowych (2): Zbroiá dwádzieśćiá złotych/ ná koń rząd bes troſzki. Szle/ Puſzliſzká/ Nagłowki/ Cugle/ ták przedáwáć/ Iákoſmy vſtáwili BielSat C2 [idem] BielRozm 17.

W przen (aluzja do tytułu utworu „Wędzidło” z którym CzechEp polemizuje) (4):
Szereg: »nagłowek i wodza« (4): A wżdam tu kśiądz POWODOWSKI zacny y vcżony/ Ia nie mogę rzec inácżey/ zły iezdźiec z tey ſtrony. Przetoż mu oto BESTYA nagłowek y wodze Do wędźidłá tu poſyłá/ by nie haſał w drodze CzechEp ktv; Ktore Wędzidło/ [...] nie wedle Bogá y Chriſtuſá ieſt vkowáne: y bez nagłowká ábo rácżey głowy Chriſtuſá Páná y wodzy ſłowá Bożego CzechEp *2v, ktv, *3v.
2. Ozdoba szaty kapłańskiej u Izraelitów (1): Ná tych záſię będzye ſzátá ozdobna Hiácintiná/ to ieſt/ złotogłowu modrego/ z rękawy y z nagłowkiem/ z roſpory ná bocech (thę zową Poderis/ podobna ku náſzym dziſieyſzym Káſulom álbo Dalmátykom) BielKron 34.

Synonim: 1. ogłow.

LW