Słownik polszczyzny XVI wieku

« Poprzednie hasło: NAGOTOWAĆ

Następne hasło: NAGOTOWAN »

NAGOTOWAĆ SIĘ (51) vb pf

sie (34), się (17).

Wszystkie samogłoski jasne.

Fleksja

inf	nagotować się

praet
	sg		pl
2	m		m pers	-ście się nagotowali
3	m	nagotowåł się	m pers	nagotowali się
	f	nagotowała się	m an
	n	nagotowało się	subst

plusq
	sg		pl
3	m	był się nagotowåł	m pers	byli się nagotowali

imperativus
	pl
1	nagotujmy się
2	nagotujcie się

conditionalis
	sg		pl
2	m	byś się nagotowåł	m pers
3	m	by się nagotowåł	m pers	by się nagotowali
3	f	by się nagotowała	m an

inf nagotować się (9). ◊ fut 1 sg nagotuję się (1). ◊ 2 sg nagotujesz się (1). ◊ 3 sg nagotuję się (3). ◊ 1 pl nagotujemy się (1). ◊ praet 3 sg m nagotowåł się (7). f nagotowała się (1). n nagotowało się (2). ◊ 2 pl m pers -ście się nagotowali (1). ◊ 3 pl m pers nagotowali się (5). ◊ plusq 3 sg m był się nagotowåł (1). ◊ 3 pl m pers byli się nagotowali (3). ◊ imp 1 pl nagotujmy się (1). ◊ 2 pl nagotujcie się (1). ◊ con 2 sg m byś się nagotowåł (1). ◊ 3 sg m by się nagotowåł (2). f by się nagotowała (1). ◊ 3 pl m pers by się nagotowali (5). ◊ part praet act nagotowåwszy się (5).

Sł stp, Cn brak, Linde XVIII w. s.v. nagotować.

Znaczenia

Przygotować się, być gotowym; zgromadzić się (51)

Przygotować się, być gotowym; zgromadzić się; adornari, apparari, comparare se, expedire se, instrui Mącz; parare se Calag; praeparari Vulg (51): BierEz S2v; LibLeg 11/46; BibRadz Eccli 51/4; Acżkolwiek byłá thá wola Ceſárſka/ áby náiechał Smálkáldyki/ tho ieſth Ewángeliki/ pierwey niżby ſie nágotowali/ ále też oni byli pogotowiu BielKron 226v, 106v, 296v, 398, 413v, 438v; Mącz 279d, 280a; HistRzym l05v; RejZwierc 9; Calag 440a; aby ci Panowie ktorzy nie przysięgali naiutrosię nagotowały ActReg 9; OrzJan 106; On záſię ſługá ktory wiedźiał wolą páná ſwego/ á nie nágotował ſię [et non praeparavit] áni vczynił wedle woli iego: wielce będźie karan. WujNT Luc 12/47, Act 21/15; SkarKaz 551b.

nagotować się do czego (2): Przeto trzebá Radnemu Pánu wiedźieć [...] wſzytko o cżem ma być rozmowá w Rádźie/ żeby śię do rády y do rozmowy dobrze nágotował [ut ad consultandum dicendumque sit probe instructus], ModrzBaz 26v; LatHar 245.

nagotować się ku czemu (2): Accusationem vel actionem vel litem instruere, S prziwileymi/ s liſti y s ſwiádkámi ſie ku ſpráwie ſądowney nágotowáć. Mącz 423a, 294c.

nagotować się przeciw komu (1): Kroi kazał ſie wſzytkim przećiw iemu [Spytkowi] nágotowáć/ á on też był gotow BielKron 388.

nagotować się na kogo, na co (12): MurzNT 21; BielKron 157v; Mącz 104e; mali czo mowić/ áby ſie domá ná tho nágotował GórnDworz N4; HistRzym 58v; BielSat Hv; BielSpr 59; PaprUp Ev; SkarŻyw 459; w czym był Król Włádyſław obłądźił/ że ſie był ná Turká puśćił/ nań ſie dobrze nie nágotowawſzy OrzJan 120; WujNT [813]; SkarKaz 314a.

nagotować się z kim, z czym (5): przedſye v Sądu vkaże niewinnoſć ſwoię przyſyęgą álbo innemi dowody s ktoremi ſye był nágotował. GroicPorz ov; BielKron 67; Mącz 423a; RejAp 71v; A náſzy [...] nágotowawſzy ſię z Mieſzczány zbroyno/ inſzym kazáli przed Miáſtem ſtać StryjKron 637.

cum inf (4): Nágothował ſie Skánderbeg ſnim podkać BielKron 253; Mącz 138e; KochBr 153; KmitaSpit B3v.

Ze zdaniem celowym [aby] (2): BielKron 67; A śiedm ániołow máiących śiedm trąb/ nágotowáli ſię áby trąbili WujNT Apoc 8/6.

Zwroty: »nagotować się w, na drogę« [szyk zmienny] (2:1): KrowObr 186; Mącz 104e; w drogę ſie nágotuymy. Poydźiem zá raz do Apteki. MWilkHist C2v.

»wczas się nagotować« (2): SarnStat 1294; kiedy ſię dobrze á wczás nágotuiemy: tedy znácznie zá pomocą Bożą oyczyznie ſłużymy. VotSzl C3v.

Szereg: »nie nágotowáć się a nie sprawić się« (1): ieſli ſie nie nágotuieſz á nie ſpráwiſz ſie tu w tym nędznym żywocie twoim/ iż cie ſroga licżbá á pewna/ á okrutna pomſtá nie minie. RejPos 193.

Synonimy: narządzić się, sprawić się.

Formacje współrdzenne cf GOTOWAĆ SIĘ.