[zaloguj się]
[pdf]

NALAZEK (13) sb m

nalazek (12), nalazłek (1); nalazek : nalazłek SarnStat (4:1).

Pierwsze a jasne, drugie pochylone (w tym w drugim 1 r. błędne znakowanie), e jasne.

Fleksja
sg pl
N nalåzek
G nalåzku
A nalåzek nalåzki
I nalåzkiém
L nalåzku

sg N nalåzek (1). ◊ G nalåzku (6). ◊ A nalåzek (2). ◊ I nalåzkiém (2); -ém (1), -(e)m (1). ◊ L nalåzku (1). ◊ pl A nalåzki (1).

Sł stp notuje, Cn brak, Linde XVI – XVIII w.

Znaczenia
1. Sentencja sądowa, wyrok (12): ZapWar 1544 nr 2609; A ieſliby ſię iemu w tym nálaſku krzywdá zſtáłá/ táki może pozwáć do ſądu zyemſkiego onego co go powſćiągnął. UstPraw E2; áby ſie wſzyſtkiému wedle ſpoſobu opiſánégo działo doſyć/ nálazłkiém Séymowym náyduiemy to obiáſniáiąc SarnStat 492.
Zwrot: »nalazkiem rozstrzygnąć« (1): A thowari kthore thu ma abi thak dlugo ſtąd nyebili puſchczane azbi kroi yego M nalyaſkyem ſwym yeſli winen yeſth albo nye, tho roſztrzignal LibMal 1548/145.
Wyrażenia: »nalazek kompromisarski« (1): gdy byłá wątpliwość wſczęta około Dźieśięćin [...] dáli ſie ná náſz wyrok iáko ná nalazek Compromiſſárſki [arbitrium compromissariorum JanStat 226] SarnStat 184.

»sprawiedliwe nalazki« (1): to zamknienie y zapoviedz drogi tak dlugo trwala, azby ſie krziwdy i ſkody [...] nagrodzili a przez Commiſſarzow o svogich pańſtw spraviedlive naliaſki opravieli y dokonczeli ComCrac 12v.

Wyrażenia przyimkowe: »przez nalazek« (1): [dobra] im przynależą/ máiąc rozdźiáł zobopolnie przez nálazek przyiaćiół ſwych [ab invicem interventu ipsornm amicorum JanStat 561]. SarnStat 594.

»wedle, podle, według nalazku« (3:1:1): LibLeg 6/115v; Iakom shya ya vyednal s slyachathnem Iacubem synem pyotrovem sczachouycz o vybyczye y ochromyenye lyevey raky y zathom dozycz vdzyelal vedluk nalasku yednaczkyego yzem mu dal dwye kopye. ZapWar 1522 nr 2280; OrzQuin E3; Ale mieſczánie/ Zydźi/ y ludźie poſtronni będą płáćić liſty wedle nálazku y woléy [iuxta arbitrum et voluntatem JanStat 290] Káncelláriiéy náſzéy. SarnStat 326, 94.

2. Wymysł (1): Zły duch Te wymyślił z torkmyſzow puhy: Tátárſki to Pśi pogáńſki nálazek. CiekPotr 76.

Synonimy: 1. dekret, ortyl, sentencyja, skazanie, skaźń, wyrok; 2. wymysł, wymysłek.

Cf [NALAZ], NALEZKA

ES