[zaloguj się]
[pdf]

NAMACAĆ (16) vb pf

Wszystkie a jasne (w tym w pierwszym 1 r. błędne znakowanie).

Fleksja
inf namacać
praet
sg pl
3 m namacåł m pers namacali
conditionalis
pl
3 m pers by namacali

inf namacać (2). ◊ fut 2 sg namacåsz (1). ◊ 3 sg namacå (4). ◊ praet 3 sg m namacåł (4). ◊ 3 pl m pers namacali (2). ◊ con 3 pl m pers by namacali (1). ◊ part praet act namacåwszy (2).

Sł stp brak, Cn notuje, Linde XVII – XVIII w.

Znaleźć za pomocą dotyku; contrectare, palpare Cn (16):

namacać czego (2): LibMal 1544/185; Mácayże mu [koniowi] ná ogonie guzów/ ktoré ieſli námácaſz/ pewnie możeſz báczyć iż to krſzczyce ſą SienLek 182v.

namacać czego (po przeczeniu) (2): Z bojaźnią idzie do łoża, By tam nie namacał noża BierRozm 13; RejWiz 145v.

namacać kogo, co (4): SienLek 168; A gdy ſkrzynkę z pieniądzmi/ y grzędę z ſzátámi/ Namáca/ dopieroż go zápalą ſzátáni. KlonWor 5. Cf Zwroty.

Zwroty: »[co] nogą namacać [= kopnąć]« (1): POd pánem obżárty Pies leżąc bárzo ſmrodził/ [...] Potym wygę pod ſobą nogą námácał pan. RejFig Cc4.

»[kogo] ręką namacać« (1): A ſtąd będzie mógł káżdy wierny y wybrany boży was poznać/ y práwie was ręką námácáć KrowObr 2v.

W przen [kogo, co] (6): Abowiem ták fortuná ſwe kołá obráca/ Ni ſámá wzwie/ bo ſlepa/ gdzye kogo námáca. RejWiz 100v; OrzList cv; Ale y tám go [Włodzimierza] Połowcy námácáli/ muſiał im dań poſtępić/ á ſyná Swátoſłáwá w zakładzie dáć. BielKron 350; To ſą náſze zabáwy/ poki topor ostry W modrzewiu nie námáca duſze ktorey ſioſtry. KochDryas A3v.
Szereg: »namacać albo naleźć« (2): vcżynił z iednego człowieká/ wſzyſtek rodzay ludzki/ áby mieſſkáli po wſſyſtkiey źiemi/ [...] áby ſzukáli Bogá/ owaby go ſnadź mogli námácáć álbo náleść [si forte attrectent eum, aut inveniant] Leop Act 17/27; WujNT Act 17/27.
Przen: Zrozumieć, rozpoznać, stwierdzić (2):

Ze zdaniem dopełnieniowym (1): KromRozm I G2 cf »obaczyć a namacać«

Zwroty: »rękoma namacać« (1): To ſą ſlowá właſne s kxiąg wáſzych/ [...] ktorem tu dla tego nápiſał/ áby kożdy wierny krześćiáńſki tzłowiek/ nietylko otzymá ſwemi oglądał/ ále teſz y rękomá/ iáko mówią poſpolićie/ námácał y rozeznał. KrowObr 129.

[»moc namacać i w nocy«: Teraz się wszytkim otworzyły oczy, Że indult mogą namacać i w nocy, Jako fałeszny, a wszej hańby pełny, Za który siła nastrzyżono wełny. Otwin(?)Erot 99].

Szeregi: »obaczyć a namacać« (1): Aby nye tylko rozumni/ ále y głupi á proſći ludźye yáſnye obaczyli á námácali/ iż to przedſyewźyęćye y náuká ich nye z Bogá yeſt. KromRozm I G2.

»namacać i rozeznać« (1) KrowObr 129 cf Zwrot.

Formacje współrdzenne cf MACAĆ.

Cf NAMACAN

DD